Τι προκαλεί τον καρκίνο της ουροδόχου κύστεως;
ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ - ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ
Γράφει ο Νίκος Μπρουσκέλης, χειρούργος ουρολόγος
O
καρκίνος της ουροδόχου κύστεως είναι από τους καλύτερα μελετημένους αιτιολογικά καρκίνους. Πλήθος παραγόντων έχουν ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη και την εμφάνιση της νόσου.
Η πρώτη περιγραφή αιτιολογικής συσχέτισης της νόσου με επαγγελματικούς παράγοντες έγινε το 1896 από τον Γερμανό Rehn, ο οποίος παρατήρησε την ιδιαίτερα συχνή εμφάνιση της νόσου σε βιομηχανικούς εργάτες.
Μετά από πειράματα διατυπώθηκαν θεωρίες οι οποίες έχουν αποσαφηνίσει τον ακριβή ρόλο που διαδραματίζουν στην καρκινογένεση οι αρωματικές αμίνες . Πρόκειται για ουσίες οι οποίες βρίσκονται στην βιομηχανία και η χρήση των οποίων έχει ανακληθεί ή περιοριστεί. Όμως δεν γνωρίζουμε εάν κάποιες από τις υπάρχουσες σήμερα σε χρήση μπορούν να χαρακτηριστούν ως τέτοιες. Ιδιαίτερα επικίνδυνες θεωρούνται οι βιομηχανίες αρωμάτων, οι μονάδες παραγωγής αερίων και καλωδίων, υφαντουργίες , διυλιστήρια, κομμωτήρια. Η χρονική περίοδος που μεσολαβεί από την έκθεση ως την εμφάνιση της νόσου υπολογίζεται από 15-40 χρόνια.
Οι χρόνιες φλεγμονές ( ουρολοιμώξεις) οι οποίες συνοδεύονται από την ύπαρξη ξένου σώματος εντός της ουροδόχου κύστεως ( ουροκαθετήρας, λιθίαση )συνοδεύονται από μεγάλο ποσοστό εμφάνισης καρκίνου.
Το κάπνισμα με την περιέχουσα νικοτίνη σχετίζεται για το 1/3 των καρκίνων της ουροδόχου κύστεως. Οι παραγόμενες από το κάπνισμα ουσίες, όπως 2- ναφθυλαμίνη και 2- αμινο-7-ναφθόλη βρίσκονται σε πολύ υψηλές συγκεντρώσεις στα ούρα των καπνιστών και θεωρούνται καρκινογεννητικές ουσίες.
Αμφίβολος αλλά ύποπτος ως αιτιολογικός παράγοντας θεωρείται η κατάχρηση καφέ, όπως επίσης και η κατάχρηση αναλγητικών, ιδίως από τις γυναίκες. Η σύγχρονη διατροφή με τις παρεκκλίσεις της (υιοθέτηση Δυτικού μοντέλου διατροφής ) διεκδικεί κι αυτή μέρος στην αιτιοπαθογένεια του καρκίνου χωρίς ωστόσο η σχέση αυτή να έχει την δυναμική η οποία παρατηρείται σε άλλου είδους καρκίνους, π.χ. η σχέση μεταξύ διατροφής και καρκίνου του στομάχου. Η κληρονομικότητα τέλος δεν φαίνεται να σχετίζεται με την εμφάνιση της νόσου, όπως συμβαίνει με άλλους καρκίνους ( του προστάτη ).
Η μακρόχρονη και συνεχή δράση στο τοίχωμα της κύστης από τους μεταβολίτες των ουσιών αυτών που βρίσκονται στα ούρα και θεωρούνται καρκινογόνες, είναι υπεύθυνη για τις αλλοιώσεις που γίνονται στο γεννητικό υλικό των κυττάρων (DNA) και την μετάπλαση του ουροθηλίου και την εμφάνιση του καρκίνου.
Αρκετά συχνά είναι αδύνατον να αναγνωριστεί κάποιος παράγοντας κινδύνου στην ανάπτυξη του καρκίνου της κύστης.
Ο Νίκος Μπρουσκέλης είναι χειρούργος ουρολόγος, υπεύθυνος Εξωσωματικής Λιθοθριψίας Κεντρικής Κλινικής Euromedica Θεσσαλονίκης