Πρόληψη από τον εθισμό στο διαδίκτυο

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ - ΣΤΟ...ΝΤΙΒΑΝΙ

Γράφει η Μαρία Ξανθοπούλου, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια

T

ι μπορεί να γίνει γενικότερα σε επίπεδο πρόληψης σχετικά με τον εθισμό στο διαδίκτυο;

Η πρόληψη αφορά τόσο την ενημέρωση των ενδιαφερόμενων ως προς τις παραμέτρους του φαινομένου όσο και τις δράσεις της οργανωμένης Πολιτείας. Η Ελληνική Εταιρεία Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο υλοποιεί πλήθος ενημερωτικών εκδηλώσεων ανά την Ελλάδα που απευθύνονται στο ευρύ κοινό ενώ έχει συμβάλλει στη σύνταξη οδηγού ασφαλούς πλοήγησης στο Διαδίκτυο.

Ο Έλληνας σταδιακά αγκαλιάζει το Διαδίκτυο ως μέσο εργασίας, ενημέρωσης, επικοινωνίας και διασκέδασης. Η αρχική επιφυλακτικότητα όμως τείνει να γίνει άκριτη αποδοχή της δυναμικής του με μία τάση παρουσιάσεως του ως φορέα αλλαγής και βελτίωσης της κοινωνικής πραγματικότητας. Το Διαδίκτυο μπορεί να είναι μόνο ένα μέσο, και ως τέτοιο έχει κρίσιμη σημασία το πώς το χρησιμοποιούμε.
Το «σερφάρισμα» στο διαδίκτυο είναι πλέον μια φυσιολογική συμπεριφορά για τους εφήβους. Αλλά η χρήση του ίντερνετ πολλές ή ελάχιστες ώρες, ενδεχομένως να σχετίζεται με την εκδήλωσης κατάθλιψης, υποστηρίζουν Ελβετοί ερευνητές. Συγκριτικά με τους κανονικούς χρήστες, τα παιδιά που έκαναν κατάχρηση του ίντερνετ ή καθόλου χρήση του, ήταν πιθανότερο να είναι καταθλιπτικά ή πολύ καταθλιπτικά. Μεταξύ των αγοριών, οι «υπερβολικοί» και οι μη χρήστες είχαν περίπου κατά το ένα τρίτο πιθανότητα να έχουν υψηλό σκορ κατάθλιψης, συγκριτικά με τους «κανονικούς». Στα κορίτσια η κατάχρηση του διαδικτύου σχετίστηκε με 86% περισσότερες πιθανότητες κατάθλιψης, ενώ οι μη χρήση με 46% επιπλέον κίνδυνο, συγκριτικά με την «κανονική» χρήση.

Ξεχωριστή μελέτη που έγινε και πάλι στην Ελβετία πέρσι, είχε ζητήσει από τους παιδιάτρους να υπολογίσουν τα ποσοστά των ψυχικών διαταραχών των νεαρών ασθενών τους. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το 1,4% σε μια μέση ομάδα παιδιών είχε κατάθλιψη.

Το πώς η κατάχρηση ή η μη χρήση του διαδικτύου σχετίζεται με τον υψηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης δεν είναι ξεκάθαρο. Αλλά εφόσον ο έφηβος τυπικά χρησιμοποιεί το ίντερνετ για να «συνδεθεί» με τους φίλους του, οι επιστήμονες εικάζουν ότι όσοι δεν χρησιμοποιούν το διαδίκτυο ίσως είναι κοινωνικά απομονωμένοι.

Η κατάχρηση έχει διαπιστωθεί από παλαιότερες μελέτες ότι σχετίζεται με συμπτώματα κατάθλιψης, αλλά ως πρόδρομος της κατάχρησης. Στην ελβετική μελέτη επίσης έγινε ανάλογη διαπίστωση.

Τα αγόρια που έκαναν κατάχρηση σε ποσοστό 18% ήταν υπέρβαρα, συγκριτικά με το 12% των κανονικών χρηστών. Μεταξύ των κοριτσιών, το 59% αυτών που έκανε κατάχρηση υπέφερε από έλλειψη ύπνου, έναντι του 35% των κανονικών χρηστών.

Ως προς την απώλεια ύπνου, είναι γνωστό ότι πολλά κορίτσια προτιμούν να στερηθούν τον ύπνο και να περάσουν περισσότερη ώρα στο διαδίκτυο.

Το συμπέρασμα είναι ότι η υπερβολική ή καθόλου χρήση του διαδικτύου, μπορεί να είναι ενδείξεις προβληματικής συμπεριφοράς του εφήβου, ενώ η χρήση έως και δύο ώρες καθημερινά αποτελεί μια τυπική εφηβική συμπεριφορά.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η μελέτη έγινε το 2002, πριν την «μόδα» του Facebook και του Twitter. Σήμερα εξάλλου οι έφηβοι περνούν περισσότερο χρόνο «δικτυωμένοι» και ο ορισμός του «φυσιολογικού» έχει διαφοροποιηθεί.