Όταν η χρήση γίνεται κατάχρηση

ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ - ΣΤΟ...ΝΤΙΒΑΝΙ

Γράφει η Μαρία Ξανθοπούλου, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια

Η

κοινωνική χρήση αλκοολούχων ποτών έχει γίνει ένα αποδεκτό κομμάτι στη βιομηχανία της εργασίας στις μέρες μας. Πολλές επαφές κανονίζονται έτσι, ώστε να συμπίπτουν με περιστάσεις όπου είναι κατάλληλη ώρα ίσως και για κάποιο ποτό, είτε είναι κατά τη διάρκεια της μέρας είτε της νύχτας. Συχνά λοιπόν αναφερόμαστε στην χρήση του αλκοόλ σαν κοινωνικό φαινόμενο. Δεν είναι λίγοι εκείνοι, που παραδέχονται πως χρησιμοποίησαν «επαφές» στη δουλειά σαν μια δικαιολογία για να πιούνε. Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών αποτελεί όμως από τους αρχαίους χρόνους μία ευχάριστη και κοινωνικά αποδεκτή συνήθεια.

Το αλκοόλ προέρχεται από την ανάμιξη φρούτων, λαχανικών και δημητριακών με μαγιά και ζάχαρη. Τότε δημιουργείται μια διαδικασία που λέγεται ζύμωση. Τα βαριά οινοπνευματώδη ποτά, όπως το ουίσκι και η βότκα διυλίζονται περισσότερο για να γίνουν ισχυρότερα. Ένα βαρύ οινοπνευματώδες ποτό έχει μεγάλη περιεκτικότητα σε αλκοόλ.

Σε περίπτωση κατάχρησης αλκοόλ, το άτομο παρουσιάζει συμπτώματα σωματικά και ψυχολογικά γνωστά ως μέθη. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν επιθετικότητα, αδυναμία, κριτικής σκέψης, αδυναμία συγκέντρωσης, ευερεθιστότητα, ευφορία ή κατάθλιψη, συναισθηματική αστάθεια κ.α. Σωματικές ενδείξεις είναι το κόκκινο πρόσωπο, η συγκεχυμένη ομιλία, η αστάθεια στις κινήσεις ή η αδυναμία συντονισμού των κινήσεων. Ένα άλλο χαρακτηριστικό της μέθης είναι η άρση των «αναστολών».

Η κατάχρηση ωστόσο είναι αιτία πολλών παθολογικών καταστάσεων, που είναι επικίνδυνες για την σωματική και ψυχική υγεία και επιπρόσθετα μπορεί να έχει οδυνηρές συνέπειες για την κοινωνική, επαγγελματική και προσωπική ζωή. Ταυτόχρονα είναι υπεύθυνη για αύξηση της εγκληματικότητας και για πρόκληση ατυχημάτων. Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που σχετίζονται με την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ είναι τα αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Από σοβαρή κατάχρηση αλκοόλ μπορεί να επέλθει και θάνατος του χρήστη, κυρίως από καταστολή των αναπνευστικών κέντρων ή από αναρρόφηση εμετού.

H συχνή χρήση αλκοόλ προκαλεί ανοχή και εξάρτηση, σωματική και ψυχική. Η εξάρτηση από αυτή την ουσία είναι γενικά ύπουλη και μακροχρόνια. Αφού εγκατασταθεί η σωματική εξάρτηση, με τη διακοπή της χρήσης εμφανίζονται συμπτώματα στέρησης, όπως τρεμούλιασμα των χεριών, της γλώσσας και των βλεφάρων, ταχυκαρδία, εφίδρωση, άγχος, πονοκέφαλος, αϋπνία κ.α. Το σύνδρομο στέρησης μπορεί να εξελιχθεί σε Delirium Tremens, που εκδηλώνεται με ταχυκαρδία, εφίδρωση, οπτικές ή ακουστικές παραισθήσεις. Παρατηρείται επίσης συχνά παραλήρημα και ψυχοκινητική διέγερση. Οι περισσότεροι θάνατοι από χρόνια κατάχρηση αλκοόλ οφείλονται στην καταστροφή του ήπατος, εφόσον εκεί μεταβολίζεται η μεγαλύτερη ποσότητα αλκοόλ (κίρρωση ήπατος).

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές απόψεις για το τι είναι πραγματικά ο αλκοολισμός.

Η εξήγηση που φαίνεται να έχει νόημα για πολλούς είναι πως ο αλκοολισμός είναι μια ασθένεια, μια προοδευτική ασθένεια, η οποία δεν μπορεί ποτέ να γιατρευτεί, που όμως όπως κάποιες άλλες ασθένειες μπορεί να συλληφθεί. Μόλις ο αλκοολισμός στοιχειοθετηθεί, δεν υπάρχει τίποτε ηθικά λάθος με το να είσαι άρρωστος. Σε αυτό το στάδιο, η ελεύθερη βούληση δεν υπάρχει, γιατί αυτός που υποφέρει έχασε τη δύναμη της επιλογής, από το αλκοόλ. Το σημαντικό είναι να αντιμετωπίσει κάποιος τα γεγονότα της αρρώστιας του και να επωφεληθεί από τη βοήθεια που του προσφέρεται. Πρέπει επίσης κάποιος να έχει την επιθυμία να γίνει καλά.

Επιπλέον δεν υπάρχει κάποιος που είναι λιγάκι αλκοολικός. Ή είσαι ή δεν είσαι. Και μόνο ο άνθρωπος που έχει άμεση σχέση μπορεί να πει εάν το πρόβλημα με το αλκοόλ έχει καταλήξει σε ακυβερνησία ή όχι. Αν είσαι αλκοολικός δεν θα μπορέσεις ποτέ να ελέγξεις το ποτό σου για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα. Αυτό αφήνει μόνο δύο μονοπάτια ανοιχτά: το να αφήσεις την κατάχρηση αλκοόλ να χειροτερεύει μέρα με τη μέρα μαζί με όλα τα καταστροφικά αποτελέσματα που ακολουθούν ή το να σταματήσεις εντελώς και να αναπτύξεις έναν καινούριο τρόπο νηφάλιας και δημιουργικής ζωής.