Δαμάζοντας το Θυμό σας
ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ - ΣΤΟ...ΝΤΙΒΑΝΙ
Γράφει η Μαρία Ξανθοπούλου, ψυχολόγος, ψυχοθεραπεύτρια
Ό
ταν μαλώνουν οι σύζυγοι, η σύγκρουση τους αποδίδεται συχνά στη διαφωνία τους για μια συνήθεια ή μια στάση. Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο κάθε σύντροφος θεωρείται από τον άλλο ως παραβάτης. Δεν είναι οι ίδιες οι πράξεις, αλλά οι ερμηνείες ή οι παρερμηνείες που κάνει το ζευγάρι. Η κυριότερη αιτία είναι η πεποίθηση που κρύβεται από πίσω, δηλαδή αυτό που πιστεύει ο καθένας και ο τρόπος που ερμηνεύει αυτό που συνέβη.
Το κύριο συναίσθημα που συναντάμε σε αυτές τις περιπτώσεις ερμηνείας/παρερμηνείας είναι ο θυμός. Ο θυμός οφείλεται στη συμβολική σημασία που αποδίδει ο ένας σύζυγος στις πράξεις του άλλου. Σε πολλούς οι ευνοϊκές συμπεριφορές θεωρούνται δεδομένες, τα λανθασμένα βήματα ή τα τυχόν σφάλματα του κάθε συντρόφου, αν και πολύ λιγότερα συχνά από τις θετικές εκδηλώσεις του κάθε συζύγου, μπορούν να προκαλέσουν μια πιο δυνατή και μόνιμη εντύπωση. Είναι σαν να συγκεντρωνόμαστε στις παραβάσεις του.
Σαν ένα πρώτο βήμα για τη μείωση του θυμού στη σχέση σας πρέπει να προσδιορίσετε το βαθμό στον οποίο οι γνωστικές διεργασίες σας συμβάλλουν στο πρόβλημα. Επειδή υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να έχετε παρερμηνεύσει τις πράξεις του/της συντρόφου σας, κάντε στον εαυτό σας τις εξής ερωτήσεις όταν αρχίζετε να νιώθετε θυμό:
- «Ο θυμός μου είναι δικαιολογημένος; Είναι δικαιολογημένος ή αδικαιολόγητος; Βασίζεται σε δικά μου προβλήματα ή σ? ένα πραγματικό πρόβλημα της σχέσης;» Προσπαθήστε να απαντήσετε βάσει προηγούμενων εμπειριών σας, ιδιαίτερα εκείνων στις οποίες ο θυμός φαινόταν για την ώρα να είναι δικαιολογημένος, αλλά αργότερα αποδείχτηκε υπερβολικός, ακατάλληλος ή αβάσιμος.
- «Ποιες είναι οι αυτόματες σκέψεις μου? Πώς ερμηνεύω τις πράξεις του/της συντρόφου μου βλέποντας διάφορες σημασίες σε αυτές που μπορεί να μην υπάρχουν; Η ερμηνεία μου βασίζεται σε μια αντικειμενική εκτίμηση της συμπεριφοράς του/της συντρόφου μου ή βασίζεται απλά σε σημασίες που της αποδίδω; Η ερμηνεία μου είναι ένα λογικό επακόλουθο των συμβάντων; Υπάρχουν εναλλακτικές εξηγήσεις;
- Αν ο θυμός σας είναι δικαιολογημένος-δηλαδή αν έχετε ερμηνεύσει την συμπεριφορά του/της συντρόφου σας σωστά και σας φαίνεται προσβλητική-, αναρωτηθείτε αν μπορεί να είναι αποτέλεσμα κάποιων γνωστικών λαθών όπως, για παράδειγμα, η επιλεκτική αφαίρεση ή η σκέψη του όλα ή τίποτα, ή η υπερβολή ή η καταστροφοποίηση;
- Αναρωτηθείτε αν υπάρχει ένα στοιχείο ικανοποίησης στο να βρίσκετε λόγους να επιτίθεστε στο/στη σύντροφό σας. Ίσως αντλείτε ένα αίσθημα ευχαρίστησης βλέποντας τον/την να φαίνεται πληγωμένος/η ή ένοχος/η. Ίσως σας ικανοποιεί να παίρνετε εκδίκηση, να δείχνετε την πυγμή σας, να αποκτάτε το πάνω χέρι.
(Το άρθρο συνεχίζεται την επόμενη εβδομάδα)