Social media και κρασί…μια ματιά στο μέλλον
Επιμέλεια Μαρία Ανθοπούλου Κελεσίδου
O οινικός κόσμος σήμερα είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που γνωρίζαμε μερικά χρόνια πριν. Ο συνδυασμός της φθίνουσας οικονομικής δύναμης που διαθέτει ή καλύτερα που δεν διαθέτει πλέον ο καταναλωτής, μαζί με την ταχεία ανάπτυξη των μέσων κοινωνική δικτύωσης έχουν προκαλέσει μία αλυσίδα αντιδράσεων που έχει μεταμορφώσει ριζικά το τοπίο. Μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές που έχουν επιφέρει είναι και η εξαφάνιση των παραδοσιακών καναλιών επικοινωνίας και προώθησης του κρασιού.
Αντί λοιπόν των εντύπων και των αναφορών που βρίσκαμε κατά κόρον σε αυτά, παρατηρείται μία έκρηξη γύρω από τα Social Media. Και όταν λέμε Social Media εννοούμε τα μπλογκς, τα μίκρο-μπλογκς τύπου Twitter, το Facebook και τις κοινότητες περιεχομένων(content communities) σαν το You-Tube.Ποια είναι όμως η χρησιμότητα αυτών των μέσων τόσο για τον καταναλωτή όσο και για τον έμπορο κρασιού;
Ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνείται το κρασί άλλαξε δραστικά τις τελευταίες δεκαετίες με πρώτο σημείο αναφοράς την έκδοση του περιοδικού Wine Advocate του πολυσυζητημένου Robert Parker, Jr το 1982. Ο Robert Parker κατόρθωσε με απλό και κατανοητό τρόπο, δηλαδή τις βαθμολογίες με άριστα το 100, να επικοινωνήσει στον καταναλωτή την ποιότητα ενός κρασιού παρέχοντας ένα μέτρο σύγκρισης. Επιπρόσθετα με τις εκπληκτικές και παθιασμένες περιγραφές του αλλά και με την αντικείμενικοτητά του, αφού δεν δέχτηκε ποτέ ως τώρα διαφημίσεις κέρδισε τον σεβασμό και την εκτίμηση του καταναλωτή.
Αν και στην εν λόγω ιστορία υπάρχουν πολλά αλλά, όπως η συγκέντρωση τεράστιας δύναμης στα χέρια ενός μόνου ανθρώπου και τα υπερβολικά 100 τους τελευταίους μήνες (53 από τον Μάρτιο) δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί η καταλυτική συνδρομή του στην οινική κουλτούρα και στο οινικό εμπόριο. Παρ 'όλα αυτά η πραγματική φωνή του καταναλωτή έλειπε μέχρι το σημείο εμφάνισης των Social Media.
Κοιτάζοντας προς την πλευρά του καταναλωτή, μπορούμε να δούμε ότι τα Social Media συγκριτικά με την τηλεόραση, το ραδιόφωνο ή ακόμα και με τα e-mails παρουσιάζουν τα πλεονεκτήματα μίας πιο αυθεντικής και άμεσης άποψης. Η δε σύνδεση με τον καταναλωτή είναι πιο δυναμική, πιο γρήγορη και πιο αποτελεσματική ενώ η απήχησή τους είναι ευρύτατη ιδιαίτερα στις νεότερες γενιές. Στην Αγγλία μία πρόσφατη έρευνα διαπίστωσε ότι το 61% των καταναλωτών μεταξύ 18 και 34 ετών κάνει χρήση των Social Media για να αποφασίσει που θα πάει για φαγητό ή για να πιει.
Από την άλλη όμως, η όλο και πιο ενεργή συμμετοχή των καταναλωτών με τυχόν σχόλια και ερωτήσεις, δημιουργεί την απαίτηση της παρουσίας του παραγωγού ή του μπλόγκερ προκειμένου απαντηθούν αυτά. Κατ 'αυτό τον τρόπο γίνεται σαφές ότι για να λειτουργήσουν τα Social Media με επιτυχία, χρειάζονται οπωσδήποτε τα συστατικά της εξωστρέφειας αλλά με μέτρο, όπως και της σύμπλεξης και από τις δύο πλευρές. Για τον μοντέρνο καταναλωτή ο μπλόγκερ ή ο παραγωγός δεν είναι στο απυρόβλητο οφείλοντας να είναι παρών στην συζήτηση για να απαντήσει. Συχνά δε, θα αμφισβητηθεί η κρίση του και γι 'αυτό πρέπει να είναι ανάλογα προετοιμασμένος.
Για τα οινοποιεία και τις εταιρείες γενικά, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θεωρούνται ως ένα πολύ δυνατό εμπορικό εργαλείο, που μπορεί να προωθήσει την εικόνα του προϊόντος με γρήγορο και ιδανικά, διασκεδαστικό τρόπο σε ένα ευρύ κοινό. Μία πρόσφατη έρευνα(ABLE Agency/Ιούνιος 2012) κατέληξε ότι το 94% των οινοποιείων που ερωτήθηκαν στις ΗΠΑ, είχαν παρουσία στο Facebook και 73% στο Twitter. Τα αντίστοιχα νούμερα για οινοποιεία στη Γαλλία ήταν 53% και 40%. Ο ειδικός στα Social Media, Ryan Opaz θέτει ως θεμελιώδη την παρουσία των οινοποιείων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υποστηρίζοντας ότι ''Δεν μπορείς να επιβιώσεις χωρίς αυτά, δεν υπάρχει δυνατότητα το τζίνι να ξαναμπεί στη φιάλη. Αν δεν τα αγκαλιάσεις, είσαι πίσω στην Παλαιολιθική Εποχή.''
Πως φαίνονται λοιπόν ότι θα εξελιχθούν τα πράγματα στο μέλλον; Πρώτον, θα έλεγα ότι τα μπλογκς θα επηρεάσουν πιο δραστικά τις πωλήσεις ειδικά των κρασιών που βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας. Για τα κρασιά της κορυφής όπως τα Sine Qua Non, Ornellaia και η χρυσή εννιάδα των Bordeaux, η πιθανή επίδραση θα είναι μικρότερη, αφού κρασιά με αυτά τα χαρακτηριστικά πωλούνται από μόνα τους. Ήδη τοLatour βγαίνει από τα En Primeur για να πουλάει απ 'ευθείας χωρίς μεσάζοντες κερδίζοντας το ενδιάμεσο κέρδος. Δεύτερον, όλο και περισσότερα οινοποιεία θα συνδεθούν μέσω Facebook, Twitter και Pinterest προκειμένου να βελτιώσουν την εικόνα τους και τρίτον, θα αναδειχθούν ομαδικές προσπάθειες ανθρώπων που μοιράζονται το ίδιο κέφι, πάθος και μεράκι.
Πριν προχωρήσουμε στην μελλοντική επίδραση των Social Media στην οινογραφία και στην οινοκριτική χρειάζεται να αναφερθούμε στους σημαντικούς σταθμούς μετά τον Robert Parker. Κατά την άποψή μου αυτοί είναι, η άνθηση του CellarTracker όπου ο καθένας μπορεί να νιώσει ως ''εν δυνάμει'' μικρόςRobert Parker και η επιτυχία του Wine Library με το τρομερό παιδί που λέγεται Gary Vaynerchuck. To Cellar Tracker ιδιαιτέρως, έδωσε φωνή σε κάθε καταναλωτή ξεχωριστά, συντελώντας καθημερινά στον εκδημοκρατισμό της οινοκριτικής. Αν και ο καθένας που γράφει τη γευστική του σημείωσή του δεν είναι a priori ειδικός, ο μέσος όρος των βαθμολογιών θεωρώ ότι είναι ενδεικτικός της ποιότητας του κάθε κρασιού. Δεν είναι τυχαίο ότι στις κριτικές του wine-searcher λαμβάνεται υπόψιν και ο μέσος όρος τουCT μαζί με βαθμολογίες από λιγότερο ή περισσότερο έγκυρες πηγές των Wine Spectator, Jancis Robinson, James Suckling και άλλους.
Το παραπάνω άνοιγμα στην κριτική της ποιότητας του κρασιού μέσα και από την αύξηση των μπλογκς, δεν σημαίνει κατά τη γνώμη μου ότι οι ''κλασσικοί'' ειδικοί του κρασιού θα χάσουν απαραίτητα το ποσοστό επίδρασής τους. Ένας λόγος είναι ότι ο μεγάλος αριθμός των μπλογκς μπορεί να μπερδέψει τον καταναλωτή και να τον αποπροσανατολίσει. Ο οινόφιλος καταναλωτής θα πρέπει να είναι έξτρα προσεκτικός για την ταυτότητα του μπλόγκερ, για το αν δέχεται διαφημίσεις από οινοποιεία ή όχι. Πως μπορείς να γράφεις κριτική για οποιοδήποτε κρασί όταν παίρνεις έστω και μία δεκάρα από κάποιο οινοποιείο; Οφείλει δε να είναι κριτικός στη σκέψη του ρωτώντας αν τα μπλογκς υποστηρίζονται από σοβαρό ρεπορτάζ ή όχι.
Προσωπικά πιστεύω ότι η επιτυχία ενός μπλογκ εξαρτάται πρωτίστως από το περιεχόμενό του και κατ' αυτό τον τρόπο προσπαθώ να διαβάζω ανθρώπους εντός και εκτός Ελλάδας που έχουν ''κάτι'' να πουν. Με κερδίζουν άνθρωποι που πρωτοτυπούν στη γραφή τους και που δεν συνδυάζουν το μπλογκ τους αποκλειστικά με τα προϊόντα που πουλάει ενδεχομένως η εταιρεία τους, διατηρώντας την αντικειμενικότητά τους και την αξιοπιστία τους στο χώρο του κρασιού. Το τελευταίο βέβαια γίνεται όλο και πιο δύσκολα στην εποχή που ζούμε, όμως κάνει και την ουσιώδη διαφορά.
Αντί επιλόγου ένα τετράστιχο του μεγάλου μας Αλεξανδρινού ποιητή:
Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή-
φωνή που μπαίνει
μες την καρδιά μας και την συγκινεί
και την ευφραίνει
Πηγή: http://karakasis.wine.gr