ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ - ΠΕΡΙ ΟΙΝΟΥ

Γράφει η Ανθοπούλου-Κελεσίδου Μαρία

 

Σ

ύμφωνα με τους παλαιοντολόγους το κρασί ευδοκιμούσε πριν από την εποχή των παγετώνων στη περιοχή του Καυκάσου, όπου μεταξύ Εύξεινου Πόντου, Κασπίας Θάλασσας και Μεσοποταμίας γεννήθηκε το είδος Άμπελος η Οινοφόρος η οποία καλλιεργείται μέχρι σήμερα.

Πρώτοι γνωστοί αμπελοκαλλιεργητές θεωρούνται οι αρχαίοι Πέρσες, οι Σημιτικοί λαοί και οι Ασσύριοι. Η τέχνη της καλλιέργειας του αμπελιού πέρασε κατόπιν στους Αιγύπτιους, τους λαούς της Φοινίκης και στους κατοίκους του Ελλαδικού χώρου.

Οι μεγαλύτεροι οινοποιοί που υπήρξαν ήταν οι αρχαίοι έλληνες, από την εποχή που άρχισαν το εμπόριο με τους αιγύπτιους και τους φοίνικες και πήραν την τέχνη του κρασιού. Άλλες αναφορές φέρουν το κρασί να έρχεται από τη Θράκη (η λατρεία του Διονύσου θεωρείται θρακικής ? μκρασιατικής προέλευσης).

Οι Έλληνες αγάπησαν το κρασί. Βασιλιάδες, πλούσιοι και απλός λαός το εκτιμούσαν ιδιαίτερα.  Οι ποιητές το ύμνησαν.  Δεν συνήθιζαν όμως να μεθούν,  και δεν είχαν σε ιδιαίτερη εκτίμηση τους μέθυσους.  Στα επίσημα συμπόσια, υπήρχε ο όπου επέβλεπε τόσο το νέρωμα του κρασιού, αλλά και την ποσότητα του κρασιού που έπιναν οι παρευρισκόμενοι.

Έπιναν το κρασί  αναμειγνύοντας το με νερό (ένα μέρος κρασιού, τρία μέρη νερού). Υπήρχαν ειδικά σκεύη για την ανάμειξη (κρατήρες και κύαθοι). Η χρήση και πόση ανέρωτου κρασιού («άκρατος οίνος») εθεωρείτο βαρβαρική συνήθεια.

Ο τρόπος παραγωγής του κρασιού στην αρχαία Ελλάδα δεν διαφέρει πολύ από αυτές τις τεχνικές που χρησιμοποιούμε σήμερα, με υψηλές μάλιστα επιδόσεις.  Κυκλοφορούσαν και ειδικά βιβλία για το θέμα, οι Έλληνες  καλλιεργούσαν συνήθως το αμπέλι απλωμένο στη γη χωρίς υποστηρίγματα, και  ακόμη και σήμερα  σε κάποιες περιοχές της Ελλάδας χρησιμοποιούν τον ίδιο τρόπο.

Γνώριζαν την τεχνική της παλαίωσης, θάβανε πιθάρια στο έδαφος και  τα σφράγιζαν με γύψο και ρετσίνι. Οι πήλινοι αμφορείς οι οποίοι χρησιμοποιούντο για τη μεταφορά του κρασιού ήταν αλειμμένοι με πίσσα για πλήρη στεγανοποίηση, και συχνά με σφραγίδα ή μπογιά σημείωναν την περιοχή προέλευσης, το έτος παραγωγής, τον οινοποιό, αλλά και τον εμφιαλωτή.

Το εμπόριο του κρασιού υπήρξε μια από τις κύριες δραστηριότητες των αρχαίων Ελλήνων. Υπήρχαν νόμοι για την προστασία της ποιότητας του κρασιού, αλλά και νόμοι ενάντια στον ανταγωνισμό.

Τα πιο φημισμένα κρασιά ήταν αυτά του βορείου Αιγαίου: Λήμνος, Θάσος, Λέσβος, Χίος, Ικαρία και Σάμος.

Η μετακίνηση τους και η δημιουργία αποικιών στα παράλια της Μεσογείου έβαλε τις ρίζες της σύγχρονης αμπελουργίας και έκανε το κρασί γνωστό στην Ν. Ευρώπη.

Χώρες (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία) που έχουν παράδοση στη παραγωγή κρασιών χρωστάνε πολλά στους Έλληνες εμπόρους.