ΜΟΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ - ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΛΟΓΟΥ

Γράφει η Εβίτα Κουτσουφλιάνου, λογοθεραπεύτρια

Κάθε άνθρωπος χρησιμοποιεί το λόγο. Μέρη της χρήσης του λόγου είναι να μιλάμε, να βρίσκουμε τις σωστές λέξεις, να καταλαβαίνουμε, να διαβάζουμε, να γράφουμε και να κάνουμε χειρονομίες.

 

Αφασία είναι ένας όρος, ο οποίος προκαλεί αρκετά μεγάλη σύγχυση στα άτομα που το ακούν. Λανθασμένα τις περισσότερες φορές τον χρησιμοποιούμε στη φράση «αυτός/η είναι σε αφασία» και στο μυαλό μας σχηματίζεται η εικόνα ενός ατόμου, που βρίσκεται σε κόμμα και δεν μπορεί να αντιδράσει σε κανένα ερέθισμα. Η πραγματικότητα είναι ότι η αφασία είναι μια διαταραχή της επικοινωνίας, η οποία προκαλείται από εγκεφαλική βλάβη.

Η Αφασία ή δυσφασία είναι μία επίκτητη Διαταραχή του λόγου που την χαρακτηρίζει η Απώλεια συγκεκριμένων γλωσσικών λειτουργιών που έχουν να κάνουν με την ικανότητα α) να Παράγουμε λεκτικά μηνύματα, β) να Κατανοούμε το λόγο των άλλων, γ) να Χρησιμοποιούμε το γραπτό λόγο.

Συχνότητα εμφάνισης της αφασίας

Δεν υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα αξιόπιστες στατιστικές για τον αριθμό των ατόμων που πάσχουν από αφασία. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στις Η.Π.Α. από τα 400.000 εγκεφαλικά επεισόδια που συμβαίνουν κάθε χρόνο 80.000 καταλήγουν σε αφασία. Η αφασία είναι αποτέλεσμα εγκεφαλικής βλάβης, η οποία μπορεί να έχει προκληθεί από τους ακόλουθους παράγοντες:

• Εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Εγκεφαλική αιμορραγία.
• Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
• Μετεγχειρητικά τραύματα.
• Όγκος.
• Εκφυλιστικές παθήσεις (π.χ. σκλήρυνση κατά πλάκας).

Δεν παρουσιάζουν όλα τα άτομα τον ίδιο τύπο ή μορφή αφασίας. Η βαρύτητα της διαταραχής επικοινωνίας καθώς και η πρόγνωση εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι η ηλικία του ατόμου, η έκταση και η εστία της εγκεφαλικής βλάβης, η χρονική στιγμή έναρξης προγράμματος αποκατάστασης και η ψυχολογική κατάσταση του ατόμου. Όταν ένα άτομο, ύστερα από εγκεφαλική βλάβη, διαγνώσκεται με αφασία, παρουσιάζει:

• Διαταραχές στο Λόγο. Τα πιο συνήθη συμπτώματα είναι τα εξής:
• Διαταραγμένη αντίληψη του λόγου (δυσκολεύονται να κατανοήσουν τον συνομιλητή τους)
• Διαταραγμένη εκπομπή (έκφραση) του λόγου (δυσκολεύονται να βρουν την κατάλληλη λέξη που θέλουν να πουν, να συντάσσουν μεγάλες, ολοκληρωμένες και κατανοητές προτάσεις)
• Διαταραγμένη αναγνωστική ικανότητα (επίκτητη δυσλεξία)
• Διαταραγμένη ικανότητα γραφής (επίκτητη δυσγραφία)

Πρόσθετες Διαταραχές:

• Περίπτωση ημιπληγίας.
• Απώλεια της μισής όρασης (Ημιοψία).
• Απώλεια γνώσης σχετικά με το πώς κάποιες διαδικασίες πραγματοποιούνται (Απραξία).
• Προβλήματα με την κατάποση τροφών και υγρών (Δυσφαγία).
• Προβλήματα μνήμης.
• Συναισθηματικές Διαταραχές.

Λογοθεραπευτική παρέμβαση στην αφασία

Στόχος της λογοθεραπευτικής παρέμβασης είναι η αποκατάσταση της επικοινωνιακής λειτουργίας και η βελτίωση της ποιότητας ζωής του αφασικού προσώπου. Η λογοθεραπευτική παρέμβαση μπορεί να ξεκινήσει ενώ ακόμα ο ασθενής βρίσκεται στο νοσοκομείο. Μπορεί να συνεχίζεται για αρκετά χρόνια μετά, με διαφορετικούς στόχους σε κάθε φάση της εξέλιξής του.

Η λογοθεραπεία βοηθάει τον ασθενή να μεγιστοποιήσει την χρήση των ικανοτήτων που έχει, καθώς και να μάθει να χρησιμοποιεί και άλλα μέσα επικοινωνίας. Έτσι με όλα αυτά αξιοποιούμε τις δυνατότητες επικοινωνίας του ατόμου, ενισχύουμε την αυτοεκτίμησή του και επαναφέρουμε ικανότητες κατανόησης κι έκφρασης λόγου.
Ο ρόλος του λογοθεραπευτή στην αποκατάσταση των γλωσσικών ικανοτήτων των αφασικών ατόμων είναι καθοριστικός.