"Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, ζωγράφισε τον παράδεισο και μπες μέσα"

ΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η τέχνη στην καθημερινότητα της παιδείας μας έχει δυσανάλογα μικρή θέση σε σχέση με το μέγεθος του πολιτισμού μας και τα αναμενόμενα οφέλη από την ενεργό επαφή με τα έργα τέχνης. Η ενασχόληση με τη ζωγραφική για παράδειγμα, είναι κάτι που όλοι κάναμε ως παιδιά, συνήθως ωστόσο, χωρίς συστηματικό και οργανωμένο τρόπο με αποτέλεσμα να εγκαταλείπουμε τη δραστηριότητα αυτή μεγαλώνοντας .

Όμως το να ανακατεύεις χρώματα και υλικά και μετά να προσπαθείς να τα κάνεις εικόνα ήταν πάντα κάτι εξαιρετικά συναρπαστικό! Η δασκάλα της  γ' δημοτικού των Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων Βέροιας πρότεινε ένα πρότζεκτ με θέμα «Ζωγράφοι και τα έργα τους» και παρότρυνε μαθητές και μαθήτριες να ασχοληθούν -παράλληλα με το προβλεπόμενο πρόγραμμα των μαθημάτων τους- με τα έργα μεγάλων μορφών της ζωγραφικής τέχνης από διάφορα αντιπροσωπευτικά κινήματα.

Το ταξίδι ξεκίνησε με αφορμή το μάθημα των Μαθηματικών και συγκεκριμένα την ενότητα «Μαθαίνω τα γεωμετρικά σχήματα». Ο πιο εύκολος τρόπος για να μάθεις κάτι είναι να το βιώσεις στην καθημερινότητά σου , γι αυτό και τα παιδιά έψαξαν τα γεωμετρικά σχήματα στα αντικείμενα γύρω τους, τα βρήκαν και τα κατέγραψαν. Με αυτήν την ευκαιρία η δασκάλα τους, Ιωάννα Ιορδανίδου έφερε στην τάξη έναν πίνακα του διάσημου ζωγράφου Picasso, με σκοπό να αναγνωρίσουν τα γεωμετρικά σχήματα που «έκρυβε». Στη συνέχεια μίλησαν για το ρεύμα του κυβισμού και το πώς αυτό συνδέεται με τα Μαθηματικά και τα σχήματα. Η προσέγγιση αυτή ενεργοποίησε τους  μαθητές να επιδιώξουν περισσότερη επαφή με την τέχνη της ζωγραφικής και να γνωρίσουν χαρακτηριστικές μορφές και τεχνοτροπίες της.

Από τον κυβισμό του Πικάσσο η "μετάβαση" και γνωριμία με τον υπερρεαλισμο και τον υπερρεαλιστή ζωγράφο και ποιητή Νίκο Εγγονόπουλο αποτέλεσε ένα ταξίδι χρωμάτων και συμβόλων για τα παιδιά. Ο Βασίλι Καντίνσκι και η αφηρημένη του ζωγραφική κάθήλωσε τους μαθητές και έθεσε νέα ερωτήματα σχετικά με το «ώραιο». Μάλιστα με αφορμή το έργο του Καντίνσκι , τα παιδιά γνώρισαν τον όρο συναισθησία και συναισθητικός, καθώς ο συγκεκριμένος ζωγράφος είχε αυτό το χαρακτηριστικό και μάλιστα επηρέασε ιδιαίτερα το έργο του καθώς η σχέση ανάμεσα στα χρώματα και τους ήχους, η μυστική συνήχηση εικαστικής και μουσικής εμπειρίας, έμελλε να είναι το θεμέλιο της τέχνης του.

Μετά από όλο αυτό τον κυκεώνα χρωμάτων, σχημάτων και ήχων γνωριμία με τον JoanMiroκαι τον PaulKlee, δυο ζωγράφους αρκετά εύκολους για τα παιδιά αφού το κύριο χαρακτηριστικό τους είναι η «παιδικότητα» στις ζωγραφιές τους. Παρατηρώντας έργα του Μιρό όπου κυριαρχούν οι ημί-αφηρημένες σουρεαλιστικές φανταστικές μορφές και ονειρικές/ εφιαλτικές τοπιογραφίες με τα έντονα χρώματα έμαθαν να αποτυπώνουν στο χαρτί οποιοδήποτε σχήμα ή σχέδιο και να του δίνουν το όνομα που επιθυμούν, ενώ με τον Kleeκαι την ενασχόλησή τους με τον πίνακά του “TodundFeuer” έμαθαν να κρυβουν στους πίνακές τους λέξεις και «συνθήματα».

Τα ηλιοτρόπια του Βαν Γκόγκ και ο ιμπρεσιονισμός επηρέασαν αρκετά τον τρόπο σκέψης των παιδιών, ενώ η προσωπική του ιστορία προκάλεσε προβληματισμούς και συζητήσεις . Ο Μοντριάν , το κίνημα Destijl, η χρήση των βασικών χρωμάτων και των γεωμετρικών σχημάτων, ο μινιμαλισμός, η απλοϊκότητα των νέων συνθέσεων και η απουσία ρεαλιστικών αναπαραστάσεων πρόσθεσαν νεα πνοή στην τέχνη της ζωγραφικής και κέντρισαν το ενδιαφέρον των παιδιών.

Η δραστηριότητα των μαθητών της γ' δημοτικού επικεντρώθηκε στο έργο και την τεχνική του πολύ γνωστού και δημοφιλούς Γκουστάβ Κλιμτ. Τα έργα του χαρακτηρίζονται αποτυπώσεις ονείρου, οι συνθέσεις του είναι μεγαλοπρεπείς και καλύπτουν όλο το φάσμα των ηλικιών και των ψυχικών διαθέσεων. Τα διάσπαρτα μοτίβα, τα απόκοσμα φωτεινά και μυστηριώδη πρόσωπα ατενίζουν τον θεατή και πάνω από όλα η χρήση χρυσομπογιάς και φύλλων χρυσού, σύμβολα πολυτέλειας, ευμάρειας προκαλούν μαγικούς και θρησκευτικούς συνειρμούς ακόμα και σε μικρά παιδιά που ανιχνεύουν τις ελληνικές, αιγυπτιακές και ιαπωνικές επιρροές στο έργο του μεγάλου ζωγράφου και μιλούν για τις εντυπώσεις που αποκομίζουν .

Ο πίνακας "Το φιλί" είναι από τους διασημότερους πίνακές του Κλίμτ αλλά και της Αρ Νουβώ, δημιουργήθηκε την περίοδο 1907-1908 και ανήκει στη λεγόμενη "χρυσή περίοδο του Κλιμτ". Έχει σχήμα τετράγωνο, με μέγεθος 180 x 180 εκατοστά και στο κέντρο του, αναπαριστάται ένα ζευγάρι που είναι έτοιμο να φιληθεί.

Η αγάπη και τα θερμά συναισθήματα  που αποπνέει ο συγκεκριμένος πίνακας αποτέλεσαν το κίνητρο για τους μαθητές της γ΄Δημοτικού να αποπειραθούν να αποδώσουν με το δικό τους τρόπο και να  ανα-δημιουργήσουν τον πίνακα του Κλιμτ χρησιμοποιώντας την τεχνική του ψηφιδωτού (όπως την διδάχτηκαν στα Μαθηματικά τους). Με ανακυκλωσιμα υλικά, όπως περιτυλίγματα από σοκολατάκια και καραμελες, χαρτόνια κάνσον και οντουλέ προσπάθησαν να απεικονίσουν την ένταση και το συναίσθημα της αγάπης όπως το βίωσαν μέσα από τον "διάλογό" τους με το έργο τέχνης.

Μολονότι στον πίνακα κυριαρχεί το αγκαλιασμένο ζευγάρι, ένας άντρας και μια γυναίκα έτοιμοι να φιληθούν, το περιβάλλον και ο έντονος διάκοσμος είναι τόσο υποβλητικά που το ερωτικό στοιχείο υποχωρεί  και κυριαρχεί το αίσθημα αγάπης, στοργής και τρυφερότητας. Συναισθήματα διαχρονικά και διατοπικά που "επενδύουν" συμβολικά με τη ζεστασιά και τη λάμψη του χρυσού σχέσεις οικογενειακές, φιλικές, θρησκευτικές, ρομαντικές.

"Όπως σε ξέρει το φιλί κανένας δεν σε ξέρει" γράφει ο μεγάλος Ελύτης στην "Πορτοκαλένια" του και οι μικροί μαθητές με τη διαύγεια και την αθωότητα της σκέψης τους το επικύρωσαν συζητώντας για τις διάφορες μορφές γνήσιας αγάπης που οδηγούν τους ανθρώπους στην ολοκλήρωση και εμπνέουν τους καλλιτέχνες!

Πώς όμως ενσαρκώνεται το συναίσθημα της αγάπης; Μα, με ένα φιλί!

Και πώς δεν πετάει μακριά μας ένα φιλί; Γίνεται έργο τέχνης!

Έτσι, οι μαθητές της γ' τάξης εργάστηκαν για περίπου δύο μήνες μέχρι να ολοκληρωθεί το έργο στα πλαίσια του εκπαιδευτικού προγράμματος με θέμα "Ζωγράφοι και τα έργα τους" αφιερώνοντας "το φιλί" τους σε γονείς, φίλους, δασκάλες, συγγενείς! Μία υπέροχη δραστηριότητα γεμάτη γνώσεις και συναισθήματα!

"Το φιλί μπορεί να είναι ένα κόμμα, ένα ερωτηματικό ή ένα θαυμαστικό," Mistinguett.

Για εσάς τι είναι;

σημείωση: Συναισθησία ονομάζεται η νευρολογική ανάμιξη των αισθήσεων. Ένας άνθρωπος που χαρακτηρίζεται από συναισθησία (συναισθητικός) είναι δυνατό, για παράδειγμα, να «ακούει» τις οσμές, να «βλέπει» τους ήχους και να «μυρίζει» τους ήχους. Το συχνότερο είδος συναισθησίας είναι το να βλέπει κάποιος ήχους και το να συνδυάζει αυτόματα αριθμούς με συγκεκριμένα χρώματα.