Νερό και Ενέργεια

ΑΠΟΨΕΙΣ - ΓΝΩΜΗ

Του Γιάννη Παντερμαράκη

Νερό, «Αρχή των πάντων» κατά τον Θαλή τον Μιλήσιο. Η 22  Μαρτίου είναι μια μέρα αφιερωμένη σ’ αυτό το δημόσιο αγαθό, δομικό στοιχείο του σύμπαντος και πρωταγωνιστή στο έργο της ζωής, που θεωρείται και είναι κάτι παραπάνω από ένα πολύτιμο φυσικό αγαθό.

Είναι μια παγκόσμια ημέρα ευαισθητοποίησης για το πολυτιμότερο αυτό συστατικό της ζωής που τείνει πλέον να μετατραπεί σε είδος πολυτελείας, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, αλλά και της αλόγιστης χρήσης από τον άνθρωπο.

Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας για το Νερό είναι: «Νερό και Ενέργεια» και θέλει να δείξει πόσο στενά συνδεδεμένες και αλληλοεξαρτώμενες είναι αυτές οι δύο έννοιες. αφού η παραγωγή και η μεταφορά ενέργειας απαιτεί την αξιοποίηση των υδάτινων πόρων, ειδικά για την παραγωγή υδροηλεκτρικής, πυρηνικής και θερμικής ενέργειας. Αλλά και αντίστροφα, περίπου το 8% της παγκόσμιας ενέργειας χρησιμοποιείται για την άντληση, την αγωγή και την μεταφορά νερού στους καταναλωτές.

Αν και για την πλειονότητα των κατοίκων του πλανήτη μας το νερό θεωρείται ένα αγαθό αυτονόητο, προσιτό κάθε στιγμή, για εκατομμύρια συνανθρώπους μας είναι ακόμα δυσεύρετο, απρόσιτο, μετατρέπεται δε σε κρίσιμο πρόβλημα ζωής ή θανάτου. Το 2014 τα Ηνωμένα Έθνη, σε στενή συνεργασία με τα κράτη-μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς, στρέφουν συλλογικά την προσοχή τους στο νερό που αποτελεί ενεργειακό κόμβο.

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ, οι κάτοικοι 26 κρατών, κυρίως του αποκαλούμενου Τρίτου Κόσμου, αντιμετωπίζουν καθημερινά το πρόβλημα της λειψυδρίας και αδυνατούν να καλύψουν ακόμα και τις βασικές τους ανάγκες σε νερό. Όπως και 18 χώρες, που ανήκουν στην ομάδα των αναπτυσσόμενων κρατών, σε Ασία και Αφρική, απειλούνται άμεσα από την έλλειψη του νερού καθώς τα υδάτινα αποθέματά τους βρίσκονται σε οριακή κατάσταση.

Επίσης εάν η θερμοκρασία του πλανήτη αυξηθεί κατά 2 με 3 βαθμούς Κελσίου υπολογίζεται ότι θα πληγούν από λειψυδρία από 1,1 έως 3,2 δισεκατομμύρια  άνθρωποι.

Επιπλέον

Το 40% των κατοίκων του πλανήτη σήμερα δεν έχει πρόσβαση σε πόσιμο νερό.

Το 80% των ασθενειών στις αναπτυσσόμενες χώρες συνδέεται με το νερό.

Το 21% των παιδιών σε αναπτυσσόμενες χώρες ζει σε απόσταση άνω των 15 λεπτών από κάποια πηγή με καθαρό τρεχούμενο νερό.

Κάθε 15 δευτερόλεπτα ένα παιδί σε αναπτυσσόμενες χώρες χάνει τη ζωή του.

Η έλλειψη του νερού θα αναχθεί σε μείζον γεωπολιτικό θέμα, καθώς το 2050, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα έχει ξεπεράσει τα 9 δισεκατομμύρια και η ζήτηση για νερό θα αυξηθεί δραματικά 

Στην Αφρική και την Ινδία, τα παιδιά αναγκάζονται να παρατήσουν το σχολείο για να κουβαλήσουν νερό, κάτι το οποίο αποτελεί και την κύρια ενασχόλησή τους.

Σύμφωνα δε με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, το 20% των επιφανειακών νερών στην Ευρωπαϊκή Ένωση απειλείται από ρύπανση.

Υπό αυτά τα δεδομένα αρκετοί εκφράζουν φόβους πως το νερό, θα μπορούσε στο μέλλον να μετατραπεί σε κρίσιμο “στοιχείο ανταγωνισμού”, σε αιτία αντιπαράθεσης αν όχι και σύγκρουσης, μεταξύ κρατών, ακριβώς εξαιτίας της έλλειψής του σε πολλά μέρη του πλανήτη. Ο ΟΗΕ αναφέρει χαρακτηριστικά ότι η κρίση του πόσιμου νερού στον πλανήτη θα παρουσιαστεί με δύο εκφάνσεις, αφενός με τη μείωσή του σε παγκόσμιο επίπεδο και αφετέρου με την υποβάθμιση της ποιότητάς του.

Παρά τη σημασία του και τη συχνά ιερή του φύση, το νερό κατασπαταλάται  και υποβαθμίζεται σ’ ολόκληρο τον κόσμο, τόσο στις πόλεις όσο και στις αγροτικές περιοχές.  Στην Ελλάδα, σύμφωνα με μελέτες του Ι.Γ.Μ.Ε αγκάθι παραμένει εδώ και χρόνια ο κλάδος της γεωργίας, ο οποίος απορροφά το 86% των αποθεμάτων του νερού, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κινείται περίπου στο 24%.

Το σημερινό μοντέλο γεωργίας κατασπαταλά τεράστιες ποσότητες υδάτων που δεν αναπληρώνονται, ενώ η μόλυνση ποταμών και λιμνών απειλεί να φέρει τη χώρα σε υδάτινο αδιέξοδο .

Το νερό δεν διαρκεί για πάντα. Κάποιοι από εμάς συμπεριφερόμαστε σαν να είναι δωρεάν. Σαν να μας ανήκει. Το έγκλημα αυτό πρέπει να σταματήσει. Η χώρα μας μπορεί να μην στερείται μέχρι στιγμής υδατικών πόρων. Ωστόσο, απαιτείται ορθολογική διαχείρισή του, γιατί αλλιώς θα έρθουμε αντιμέτωποι με σοβαρά προβλήματα στο μέλλον. 

Ο ρόλος της ΔΕΥΑΒ στο παραπάνω παγκόσμιο γίγνεσθαι είναι σημαντικός.

Η Δ.Ε.Υ.Α. Βέροιας έως σήμερα έχει επιτελέσει τεράστιο έργο στον τομέα της σύγχρονης υποδομής στην πόλη μας και όλοι εμείς οι εργαζόμενοι αλλά και η Διοίκησή της, δίνουμε τη δική μας καθημερινή μάχη  για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών, τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών, τον αναπτυξιακό προσανατολισμό, την προστασία του περιβάλλοντος και φυσικά τη σωστή διαχείριση του νερού ενώ έχουμε θέσει ως μεγάλο στόχο να προχωρήσουμε το επενδυτικό πρόγραμμα στον τομέα των δικτύων, σε όλα τα Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου.

Η ΔΕΥΑΒ εξασφαλίζει συνθήκες ασφαλούς υδροδότησης σε κάθε οικισμό, με όσο το δυνατόν καλύτερης ποιότητας νερό. Ο στόχος αυτός υπηρετείται όχι μέσω της εξάντλησης των φυσικών πόρων, αλλά πρωτίστως μέσω δράσεων εξοικονόμησης και μείωσης του νερού που χάνεται λόγω κακής ποιότητας των δικτύων και διαχείρισης των υδραγωγείων.  Το σύστημα τηλέλεγχου – τηλεχειρισμού που έχει εγκατασταθεί και επεκτείνεται συνεισφέρει  σε μια πιο ολοκληρωμένη, ορθολογική και αειφόρο διαχείριση των νερών της περιοχής.

Αλλά και στον τομέα της προστασίας του περιβάλλοντος η επιχείρησή μας συντηρεί και επεκτείνει τα δίκτυα αποχέτευσης και αναβαθμίζει συνεχώς το Βιολογικό Καθαρισμό, ενώ στο πλαίσιο της προωθημένης περιβαλλοντικής πολιτικής που υλοποιεί, εξετάζεται και προωθείται η δυνατότητα αποκεντρωμένης διαχείρισης αστικών υγρών αποβλήτων σε απομακρυσμένους οικισμούς του νέου Δήμου Βέροιας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα  τις μονάδες επεξεργασίας λυμάτων στο Κάτω Βέρμιο και στα Ριζώματα ενώ είναι στο στάδιο της διακήρυξης και οι βιολογικού καθαρισμοί στο Πολυδένδρι και στην Καστανιά.  

Η ύδρευση και αποχέτευση αποτελούν, όπως καθαρά συμπεραίνουμε από όλα τα παραπάνω ανθρώπινο δικαίωμα, συνεπώς ο δημόσιος και κοινωφελής χαρακτήρας της Δ.Ε.Υ.Α.Β. και όλων των επιχειρήσεων που ασχολούνται με το νερό είναι αδιαπραγμάτευτος. Θεωρούμε το νερό και την αποχέτευση ως δημόσια κοινωνικά αγαθά και όχι εμπορεύματα και υπερασπιζόμαστε με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τον χαρακτήρα της Δ.Ε.Υ.Α.Β. ως κοινωφελούς επιχείρησης και  συνεπώς, είμαστε σε αντίθεση με τις απόψεις που προωθούν την ιδιωτικοποίηση του νερού.  

Στη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό, ας αναγνωρίσουμε την πολιτιστική, περιβαλλοντική και οικονομική σπουδαιότητα του καθαρού νερού και ας ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας για να προστατεύσουμε τα ποτάμια, τις λίμνες και τους  υδροφόρους ορίζοντες.

Πρέπει να διανείμουμε το νερό πιο δίκαια, πιο ορθολογικά και να αυξήσουμε την αποδοτικότητα της χρήσης του. Ας εντείνουμε  τις  προσπάθειες μας,   στους διεθνείς οργανισμούς, στις κυβερνήσεις  και στις τοπικές κοινωνίες για να επιτύχουμε τους στόχους μας.

ΙΩΑΝΝΗΣ Ε. ΠΑΝΤΕΡΜΑΡΑΚΗΣ

ΧΗΜΙΚΟΣ

ΠΡΟΙΣΤΑΜΜΕΝΟΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ

ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΔΕΥΑΒ.