Μίλα..μη φοβάσαι!

ΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Το φαινόμενο της ενδοσχολικής βία και του εκφοβισμού μεταξύ των μαθητών έχει αρχίσει να παίρνει ανησυχητικές διαστάσεις και στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για κάτι παροδικό, «Σημείο των καιρών» ή για ένα αναδυόμενο κοινωνικό πρόβλημα με βαθιές και διαβρωτικές προεκτάσεις;

Οι όροι που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν το φαινόμενο είναι ενδοσχολική βία και εκφοβισμός και ορίζουν μια κατάσταση κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη, συστηματική, απρόκλητη και επαναλαμβανόμενη βία κάθε είδους με στόχο την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου σε συμμαθητές, εντός και εκτός σχολικού περιβάλλοντος.

Ο ενδοσχολικός εκφοβισμός (διεθνής όρος bullying) καταγράφει πολύ υψηλά ποσοστά στο εξωτερικό την τελευταία δεκαετία τουλάχιστον, ιδιαίτερα σε σχολεία πολυπρόσωπα και πολυπολιτισμικά. Συστηματικές και διαχρονικές μελέτες και έρευνες έχουν καταδείξει ότι η καταστολή και αντιμετώπιση του φαινομένου είναι εξαιρετικά δύσκολη και πολυπαραγοντική διαδικασία ενώ έμφαση και εντατικοποίηση πρέπει να σημειωθεί στον τομέα της πρόληψης και της ενημέρωσης!  

Όλα τα παραπάνω και με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ενδοσχολικής Βίας, ενεργοποίησαν τις εκπαιδευτικούς του δημοτικού σχολείου των Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων Βέροιας Ι.Σαφαρικά- Ι.Μπαρμπαρούση και σε συνεργασία με τους οι μαθητές τους οργάνωσαν και ασχολήθηκαν με διάφορες δραστηριότητες.

Στόχοι των δραστηριοτήτων ήταν:

• Nα κατανοήσουν τα παιδιά τι είναι ο εκφοβισμός στο σχολείο.
• Να ενισχυθεί το κλίμα εμπιστοσύνης ανάμεσα στους συμμαθητές, να καλλιεργηθεί η ενσυναίσθηση και η αλληλεγγύη .
• Να αναγνωρίσουν και να δεχτούν τη διαφορετικότητα.
• Να γίνουν κατανοητοί οι ρόλοι σε ένα περιστατικό bullying( θύτης, θύμα, παρατηρητής)
• Να κατανοήσουν τις επιπτώσεις του εκφοβισμού σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο
• Να ευαισθητοποιηθεί και να κινητοποιηθεί η μαθητική κοινότητα τόσο σε συναισθηματικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο συμπεριφοράς σε σχέση με τα περιστατικά της ενδοσχολικής βίας

Πιο συγκεκριμένα...

Α’ τάξη

Οι μαθητές της Α’ Δημοτικού και η δασκάλα τους Ποτουρίδου Γεωργία διάβασαν τα παραμύθια από το Μικρό Αναγνώστη για τη σχολική βία «Η Μόνα σε καινούριο σχολείο» και «Τα μπαλόνια της φιλίας». Στη συνέχεια, συζήτησαν τα δύο παραμύθια και αναφέρθηκαν σε θέματα ενδοσχολικής βίας. Τα παιδιά πρότειναν τις δικές τους λύσεις σε αυτά τα προβλήματα, ώστε να αποφεύγεται η βία και να κυριαρχεί η συνεργασία, η αγάπη και πάνω απ’ όλα η φιλία. Στο τέλος, το κάθε παιδί ζωγράφισε τη δική του συνέχεια στο παραμύθι της «Μόνας» της χελώνα και κατασκεύασε το δικό του μπαλόνι φιλίας, γράφοντας επάνω το δικό του σύνθημα κατά της βίας.

Γ’ τάξη

Η γ’ τάξη με τη δασκάλα τους Ιωάννα Ιορδανίδου, αρχικά συμμετείχαν Στη δράση «+δημιουργώ» του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων και του Παρατηρητηρίου για τον πρόληψη της σχολικής βίας και του εκφοβισμού λίγες μέρες πριν την Παγκόσμια Ημέρα κατά της ενδοσχολικής βίας δημιουργώντας μια αφίσα και συζητώντας εκτενώς το θέμα . Ακόμα, την  ημέρα της ενδοσχολικής βίας εργάστηκαν πάνω σε διάφορες δραστηριότητες με στόχο την ενίσχυση του θετικού κλίματος, την αναγνώριση της διαφορετικότητας και την κατανόηση του φαινομένου του εκφοβισμού. Αρχικά παρακολουθήσαν διαφημίσεις και βίντεο σχετικά με την ενδοσχολική βία ,άκουσαν τραγούδια για τη διαφορετικότητα και  στη συνέχεια ανέλυσαν τις μορφές που μπορεί να έχει η βία στο σχολείο (λεκτική, ψυχολογική, σωματική). Έπειτα, διάβασαν ένα κείμενο που αναφερόταν σε ένα κρούσμα της βίας στο σχολείο, απάντησαν στις ερωτήσεις κατανόησης και στο τέλος , κάθε παιδί είπε  την άποψή του για το πώς πρέπει να συμπεριφερόμαστε όταν γινόμαστε μάρτυρες ενός τέτοιου περιστατικού. Στη συζήτηση τονίστηκε επανειλημμένως ο κυρίαρχος ρόλος του παρατηρητή, ο οποίος τις περισσότερες φορές έχει στα χέρια του τη λύση του προβλήματος . Οι μαθητές έπαιξαν ένα παιχνίδι, το «αλφάβητο του εκφοβισμού» , χωρίστηκαν σε 4 ομάδες και σε κάθε ομάδα δόθηκαν τρία γράμματα της αλφαβήτου με τα οποία έπρεπε να γράψουν λέξεις σχετικές με τη βία. Στο τέλος, έφτιαξαν ένα κολλάζ με αυτές τις λέξεις και με λέξεις που αφορούν τη φιλία. Το 3ωρο εργαστήριο, ολοκληρώθηκε με ένα θεατρικό παιχνίδι με στόχο να ενισχύσουν οι μαθητές τις μεταξύ τους σχέσεις , να λειτουργήσουν σαν ομάδα και παράλληλα να αποδεχτούν τη διαφορετικότητα.

Δ’ τάξη

Οι μαθητές της Δ΄τάξης με την καθοδήγηση της δασκάλας τους, Καρλή Κωνσταντίνα, συζήτησαν για την συχνότητα της εμφάνισης και την ποικιλομορφία του φαινομένου στα σχολεία. Τα παιδιά έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και ανέφεραν περιστατικά στα οποία συμμετείχαν είτε ως θύματα είτε ως θύτες ακόμα και ως μάρτυρες. Συζήτησαν τόσο για τα αποτελέσματα της σχολικής βίας στη ζωή των παιδιών όσο και για την αντιμετώπιση της. Η συζήτηση ολοκληρώθηκε με τη δημιουργία μιας αφίσας με την οποία τα παιδιά εξέφρασαν τα συναισθήματα τους για την εμφάνιση της βίας στα σχολεία αλλά και την επιθυμία τους να αποτρέψουν τους συμμαθητές τους από τέτοιου είδους περιστατικά. Η αφίσα των μαθητών στάλθηκε στο διαγωνισμό που οργανώθηκε από το Υπουργείο Παιδείας.

Ε’ τάξη

Οι μαθητές της Ε΄ τάξης ,με τη δασκάλα τους Αθηνά Τουλίκα, αρχικά παρακολούθησαν δύο ταινίες μικρού μήκους με θέμα την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας από τους μαθητές και έπειτα συμμετείχαν σε συζήτηση σχετική με το θέμα.  Στη συνέχεια καθένα από τα παιδιά έγραψε ένα κείμενο με θέμα το πώς θέλει να του συμπεριφέρονται οι συμμαθητές του στο σχολείο και τι θεωρεί ανάρμοστη συμπεριφορά.  Στόχος της δραστηριότητας ήταν να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές πως η αγάπη, ο σεβασμός, η ευγένεια και η καλοσύνη είναι αποδεκτά από όλους σε αντίθεση με τη βία  και το μίσος και να αναλογιστούν τις συνέπειες της συμπεριφοράς τους.

Στ’ τάξη

Οι μαθητές της Στ΄τάξης ασχολήθηκαν με πιο σύνθετα θέματα, όπως οι επιπτώσεις  του φαινομένου του εκφοβισμού και οι ρόλοι των «πρωταγωνιστών» σε ένα περιστατικό βίας. Αρχικά, παρακολούθησαν βίντεο σχετικά με την ψυχοσύνθεση των «θυμάτων», τον ρόλο των «παρατηρητών» και ένα βίντεο με συνεντεύξεις διασημοτήτων που έχουν πέσει θύματα του Bullying. Στο τελευταίο βίντεο οι μαθητές έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αφού συμμετείχαν άνθρωποί τους οποίους θαυμάζουν και θεωρούσαν αδύνατο να έχουν βιώσει τόσο έντονα την ενδοσχολική βία. Μετά από μια συζήτηση για όλα αυτά που παρακολούθησαν, οι μαθητές έλαβαν μέρος σε ένα βιωματικό θεατρικό παιχνίδι, κατά το οποίο «έπλασαν» μια ιστορία ενδοσχολικής βίας με τους τρεις ρόλους (θύτης, θύμα, παρατηρητής) και έπειτα την παρουσίασαν στους υπόλοιπους συμμαθητές τους σαν ένα μικρό θεατρικό έργο. Οι δραστηριότητες ολοκληρώθηκαν με τα παιδιά να φτιάχνουν την «μπουγάδα των επιπτώσεων». Σε κάθε  μορφή επίπτωσης  (λόγου χάρη, ψυχοσωματικά συμπτώματα, κοινωνική απομόνωση, σχολική αποτυχία) δόθηκε ένα είδος ρούχου (μπλουζάκι, παντελονάκι, κάλτσες) και πάνω σε αυτό κατέγραψαν τις επιπτώσεις π.χ ψυχοσωματικές επιπτώσεις àάγχος, ζαλάδα, φόβος, προτείνοντας συγχρόνως τρόπους για να "ξεπλυθούν" όλα αυτά τα στίγματα από το μυαλό και τις ψυχές μας!

STOP  BULLYING- SPEAK UP

Με το σύνθημα αυτό οι μαθητές της Γ’, Δ’ και Ε’ Δημοτικού ενημερώθηκαν και στο μάθημα των Αγγλικών για τις μορφές της ενδοσχολικής βίας και τους τρόπους που μπορούν να την αντιμετωπίσουν. Τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να  παρακολουθήσουν μια ταινία καθώς και να διαβάσουν ιστορίες comics στα Αγγλικά. Στο τέλος του μαθήματος, όλα τα παιδιά εξέφρασαν με μεγάλο ενθουσιασμό τόσο τις απορίες τους όσο και τη γνώμη τους σχετικά με το θέμα.

Μαθητές και εκπαιδευτικοί αποτίμησαν ιδιαίτερα θετικά την όλη δραστηριότητα και συμφώνησαν πως η έγκαιρη και κατάλληλη ενημέρωση μπορεί να καλλιεργήσει στις ψυχές των παιδιών τις αξίες και τις γνώσεις εκείνες που θα αποτρέψουν κάθε εκδήλωση αρνητικής συμπεριφοράς.