10 Κινήσεις που καταπολεμούν τη δράση των μεσαζόντων, τις ελληνοποιήσεις και συμβάλλουν στη μείωση της ψαλίδας ανάμεσα στην τιμή παραγωγού – καταναλωτή

ΑΠΟΨΕΙΣ - ΓΝΩΜΗ

Του Αθανασίου Τσαυτάρη

Διαβάζουμε συχνά για τη δράση μεσαζόντων «εμπόρων» που αγόρασαν γεωργικά προϊόντα και έκτοτε «χάθηκαν» ή στην καλύτερη περίπτωση άφησαν μια επιταγή χωρίς τραπεζικό αντίκρισμα. Το ίδιο ισχύει για τις παράνομες ελληνοποιήσεις ξένων προϊόντων, για τη μεγάλη «ψαλίδα» μεταξύ των τιμών παραγωγού στο χωράφι και στην τελική τιμή στα ράφια για τον καταναλωτή. Το Υπουργείο Αγροτικής και Τροφίμων με μια σειρά νομοθετικών πρωτοβουλιών, με τη δημιουργία νέων θεσμών και αποτελεσματικών εργαλείων κατάφερε σε σύντομο διάστημα να «θωρακίσει» τη χώρα απέναντι σε τέτοια φαινόμενα. Συγκεκριμένα:

1. Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων (ΜΕΑΠ)

Με νομοθετική ρύθμιση του Ιανουαρίου του 2014 προωθήθηκε η σύνδεση του ΜΕΑΠ με το ΓΕΜΗ, ώστε να καταστεί δυνατή η παρακολούθησή του και να εξυγιανθεί η εμπορία γεωργικών προϊόντων από εμπόρους οι οποίοι δημιουργούν σοβαρά προβλήματα και ζημιές στους παραγωγούς και τους υγιείς εμπόρους όταν δεν τηρούν τις διαδικασίες ορθής συναλλαγής και ειδικά αυτής της έγκαιρης εξόφλησης της αξίας των προϊόντων

2. Τήρηση Στοιχείων Εσόδων - Εξόδων

Με την καθιέρωση της τήρησης Στοιχείων προσθέτουμε άλλο ένα εργαλείο στην πάταξη των παράνομων ελληνοποιήσεων που τόσο πολύ μαστίζουν την γεωργία, συμπιέζοντας το εισόδημα των Ελλήνων Αγροτών. Δεν θα είναι πια εφικτό να κόβονται εικονικά τιμολόγια και να μπορούν με αυτό τον τρόπο οι μεσάζοντες να βαφτίζουν Ελληνικά προϊόντα από άλλες χώρες, δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό.

3. Συμβολαιακή Γεωργία

Στόχος της είναι να εξασφαλιστεί το αγροτικό εισόδημα και η επιχειρηματική δραστηριότητα στον αγροδιατροφικό τομέα. Στο «μοντέλο» της συμβολαιοποιημένης παραγωγής όλοι οι εμπλεκόμενοι με την παραγωγική διαδικασία, δηλαδή από τον αγρότη και τον μεταποιητή έως και τον αγοραστή του τελικού προϊόντος, θα συνδέονται μεταξύ τους μέσω της συμβολαιακής γεωργίας, χωρίς τη μεσολάβηση μεσαζόντων. Το σύστημα αυτό επιτυγχάνει εγγυημένο εισόδημα για τον παραγωγό και καλύτερες τιμές για τους καταναλωτές.

4. Εξυγίανση του τρόπου επιστροφής ΦΠΑ και η σύνδεση του με τη δήλωση ΟΣΔΕ

Από το 2013 για πρώτη φορά το σύνολο των τιμολογίων των πωλήσεων αγροτικών προϊόντων που προσκόμισαν οι αγρότες στις αρμόδιες ΔΟΥ για την επιστροφή του ΦΠΑ συγκρινόταν με τη δήλωση ΟΣΔΕ του παραγωγού της αντίστοιχης περιόδου, ώστε να ελέγχεται η πραγματική δυνατότητα παραγωγής και πώλησης κάθε κατηγορίας προϊόντων που προσκόμιζε ο αγρότης. Όσοι παραγωγοί εμφάνιζαν πωλήσεις που διέφεραν από το μέσο όρο μέχρι και 50% ετίθεντο σε ειδικό έλεγχο. Με τη διαδικασία αυτή εμποδίζονται οι ελληνοποιήσεις και περιορίζονται σημαντικά οι εικονικές συναλλαγές.

5. Εγκεκριμένος Έμπορος

Για τη διευκόλυνση και απλοποίηση των διαδικασιών εξαγωγής αλλά κυρίως για την δημιουργία εξαγωγέων με "brand-name", καθοριστικό στοιχείο για την επιτυχία της συνολικής εξαγωγικής προσπάθειας της χώρας για τη βελτίωση των εξαγωγών και τη βελτίωση του ισοζυγίου πληρωμών, προωθήθηκε ο εγκεκριμένος έμπορoς εξαγωγέας. Ήδη έχουν εγκριθεί 24 από το ΥπΑΑΤ με διασπορά σχεδόν σε όλη τη χώρα από το Νοέμβριο του 2013.

6. Αγορές Παραγωγών (Farmer's Markets)

Με την καθιέρωση αυτού του θεσμού που λειτούργησε πιλοτικά σε 3-4 περιοχές της χώρας στοχεύουμε στην επίτευξη καλύτερων τιμών στον παραγωγό και χαμηλότερων τιμών στους καταναλωτές χωρίς μεσάζοντες και στην ανάπτυξη δεσμών ανάμεσα στους παραγωγούς και τους καταναλωτές, σε τοπικό επίπεδο. Με τον τρόπο αυτό ο γεωργός προωθεί τα προϊόντα κατευθείαν στην «πόρτα» του καταναλωτή.

7. ΠολυΛειτουργικά Αγροκτήματα και Οικοτεχνία

Με την καθιέρωση αυτού του θεσμού, στοχεύουμε στην ανάπτυξη των πολύ-λειτουργικών αγροκτημάτων, ώστε να συνδέσουμε στην ύπαιθρο το αγρόκτημα του παραγωγού με τον επισκέπτη – καταναλωτή. Στόχος η άμεση προμήθεια του καταναλωτή κατευθείαν από τον παραγωγό στο αγρόκτημά του, αλλά και η γνωριμία του με το χωράφι, τον οπωρώνα, τα ζώα, την οικογένεια, τον τρόπο ζωής και την προσπάθεια που καταβάλλει ο αγρότης. Το ίδιο ισχύει όχι μόνο για τα πρωτογενή προϊόντα, αλλά και τη μεταποίησή τους χάρις στην οικοτεχνία του αγρότη. Η φιλοσοφία του θεσμού της οικοτεχνίας είναι η ενίσχυση του οικογενειακού εισοδήματος του παραγωγού και η επιστροφή, διάδοση και στήριξη των παραδοσιακών συνταγών και προϊόντων.

8. Ομάδες παραγωγών

Υποστηρίξαμε τις Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), που το 2013 έφτασαν τις περίπου 150, καθώς μπορούν να επιλύσουν πολλά διαρθρωτικά προβλήματα της γεωργικής παραγωγής, όπως π.χ. ο μικρός και κατακερματισμένος κλήρος ή το υψηλό κόστος παραγωγής. Οι ΟΠ έχουν επενδύσει στην εμπορία και μεταποίηση των προϊόντων τους και αρχίζουν να παίζουν σημαντικό ρόλο στην εξάπλωση της συμβολαιακής γεωργίας. Τα μέλη των Ομάδων αυτών επιτυγχάνουν σημαντική μείωση του κόστους παραγωγής, προωθούν απευθείας τα ποιοτικά τους προϊόντα χωρίς τη μεσολάβηση μεσαζόντων, επιτυγχάνοντας τελικά καλύτερες τιμές προϊόντων.

9. Συμπράξεις Διαφορετικών Φορέων (Clusters)

Στο ΥπΑΑΤ έχουμε ως βασικό στόχο τη συνεννόηση όλων των φορέων, όπως παραγωγών, μεταποιητών, εμπόρων, καταναλωτών και της επιστημονικής έρευνας κάτω από μια «ομπρέλα» και για αυτό προωθήσαμε τα «clusters» στον τομέα της γεωργίας. Πρόκειται για ένα συνεργατικό συνεργατισμό, μια συστάδα Ερευνητικών, Εκπαιδευτικών, Παραγωγικών και άλλων ανόμοιων φορέων με κύριο στόχο την κατευθυνόμενη ικανοποίηση των αναγκών συγκεκριμένων ομάδων καταναλωτών. Τι τους ενώνει; Ο κοινός στόχος: η επίλυση ενός παραγωγικού προβλήματος, η αξιοποίηση μιας δυνατότητας κ.α. Επιτυχημένο παράδειγμα cluster αποτελούν στη Θεσσαλία οι συνεταιρισμοί «ΘΕΣΓΑΛ» και «ΘΕΣΓΗ».

*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ» στις 1 Μαρτίου με τον τίτλο «Πολιτική Συμφωνία για τη νέα ΚΑΠ»