Πάντα όπλο η πολιτική γελοιογραφία
ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ
Γράφει η Δήμητρα Σμυρνή
Η πολιτική γελοιογραφία ήταν πάντα για τον Έλληνα ο καθρέφτης του. Γελώντας με τα δεινά του, έβλεπε να γίνεται ο πρωταγωνιστής μιας σειράς γεγονότων, που διαδραματίζονταν ερήμην του. «Για μένα, χωρίς εμένα…»
Αναζητώντας πάντα τη γελοιογραφία στην εφημερίδα τους, άλλοι λειτουργούσαν αφυπνιστικά –οι λιγότεροι- άλλοι έφταναν απλά μόνο μέχρι τη διαπίστωση. Είτε έτσι είτε αλλιώς, από την εποχή του Αριστοφάνη ακόμα, ο Έλληνας είχε τη διάθεση να βλέπει να διακωμωδούνται τα κακώς κείμενα της χώρας του, ίσως γιατί έτσι… τα άντεχε καλύτερα.
Η δύναμη του πολιτικού γελοιογράφου, να λέει με δυό τρεις γραμμές όσα θα έλεγε ένα πλήθος πολιτικών αναλυτών, παραμένει μέσα στο χρόνο αναλλοίωτη.
Χθες, 15 Φεβρουαρίου, εγκαινιάστηκε στο «Εθνογραφικό Μουσείο Γιώργη Μελίκη», στη Μελίκη Ημαθίας, έκθεση πολιτικής γελοιογραφίας των Βασίλη Χριστοδούλου και Νίκου Τερζή.
Κοινός ο σκωπτικός και κριτικός χαρακτήρας των δύο, διαφορετικός ο εκφραστικός. Πενάκι για το Βασίλη Χριστοδούλου, υπολογιστής για το Νίκο Τερζή στη συγκεκριμένη έκθεση. Μαύρο και άσπρο για τον πρώτο, χρώμα για τον δεύτερο.
Το χθες καταγράφει ο Βασίλης Χριστοδούλου –ξεκινά το 1936 και καλύπτει πάνω από μισό αιώνα παρουσίας στη γελοιογραφία- το σήμερα καταγράφει ο Νίκος Τερζής, με όλα τα τραγικά αλλά και τα ευτράπελά του.
Και όμως, οι δυό καλλιτέχνες συναντιούνται. Συναντιούνται στο πνεύμα, στη σύλληψη και στην καταγραφή της ίδιας αλήθειας. Γιατί η ιστορία επαναλαμβάνεται. Ο Έλληνας πέφτει πάντα θύμα της παγίδας που του στήνουνε άλλα και των προσωπικών επιλογών του.
Ο επισκέπτης της έκθεσης βλέπει έκπληκτος στη θεματογραφία των δύο γελοιογράφων όχι απλά κοινούς τόπους αλλά την απόλυτη σύμπτωση. Πάντα τραγικά γελασμένος ο λαός.
Αξιοσημείωτο για το Νίκο Τερζή, ο οποίος στέκεται επάξια δίπλα στο βετεράνο της γελοιογραφίας, Βασίλη Χριστοδούλου, είναι πως οι γελοιογραφίες του Τερζή, οι καυστικές αλλά στο βάθος πικρές, στέλνονται από τη Στοκχόλμη, όπου ζει και εργάζεται ο καταξιωμένος αυτός Έλληνας χαράκτης και σκιτσογράφος. Και όμως, είναι σαν να ζει εδώ. Σα να βιώνει καθημερινά όσα δεινά βιώνουν οι Έλληνες στην Ελλάδα. Που σημαίνει ότι είναι παρών συναισθηματικά και πνευματικά στην πατρίδα, ζώντας την καθημερινή αγωνία μας. (Η Βέροια είχε την ευκαιρία να γνωρίσει αυτόν και το πρωτότυπο έργο του, πριν μερικά χρόνια, στη Γκαλερί Παπατζίκου).
Μια αξιόλογη έκθεση, που θα διαρκέσει από 15 Φεβρουαρίου μέχρι και 30 Ιουλίου του ‘14, σ’ ένα προσεγμένο και ιδιαίτερο περιβάλλον, το «Εθνογραφικό Μουσείο», έργο ζωής του γνωστού και καταξιωμένου στο Πανελλήνιο Γιώργη Μελίκη. Μια έκθεση που βοηθά τον επισκέπτη να αισθανθεί και προπαντός να σκεφτεί.