Βέροια: Πραγματοποιήθηκε η διάλεξη για τους Βλάχους

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - ΔΙΑΦΟΡΑ

Την Τετάρτη πραγματοποιήθηκε εκδήλωση, που οργάνωσε η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Βέροιας και ο Πολιτιστικός Όμιλος Ξηρολιβάδου στο χώρο διαλέξεων της βιβλιοθήκης και στην οποία μίλησε ο ομότιμος καθηγητής γλωσσολογίας του ΑΠΘ κ Αντώνης Μπουσμπούκης με θέμα: 'Βλάχοι/Αρμάνοι- Κιρατζήδες/Αγωγιάτες'.

Την εκδήλωση τίμησαν, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Συλλόγου Βλάχων Βέροιας κ. Πίσκος Δημήτριος, η Πρόεδρος του Συλλόγου Βλάχων Νάουσας κ. Τζιμουλίκου Αρχοντούλα και ο πρόεδρος των Βλάχων Περιβολιωτών Ν. Ημαθίας κ. Γιώργος Δαρδακούλης. Η αίθουσα ήταν κατάμεστη από πολίτες της Βέροιας, οι οποίοι παρακολούθησαν με ενδιαφέρον την ομιλία και στο τέλος αρκετοί υπέβαλαν ερωτήσεις στον ομιλητή που απαντήθηκαν εύστοχα από αυτόν.

Ο κ. καθηγητής επεσήμανε τη διαχρονική παρουσία των Αρμάνων/Βλάχων ως φυλάκων οδικών διαβάσεων και ως αγωγιατών από την εποχή των Ρωμαίων, των Βυζαντινών, των Οθωμανών μέχρι τη νεότερη εποχή. Βαλκανική, Κεντρική Ευρώπη (Βουδαπέστη, Βιέννη, Λειψία) μέχρι και τη Βόρεια Ευρώπη είναι οι χώροι, όπου αυτοί δραστηριοποιήθηκαν συμβάλλοντας στην προκοπή και την ανάδειξη της ελληνοβλάχικης διασποράς, της διασποράς των εθνικών ευεργετών του νεοελληνικού κράτους.

Οι κιρατζήδες /αγωγιάτες ήταν ένα επάγγελμα ανάμεσα στα πολλά, που ασκούσε ο ευκίνητος και πολύτροπος βλάχικος πληθυσμός. Το επάγγελμα του αγωγιάτη/κιρατζή ήταν πολύ σκληρό και δύσκολο, χρειαζόταν έμπειρους και καλούς γνώστες των δρομολογίων, δυνατούς, φιλόδοξους, πολυμήχανους και έξυπνους άντρες και ταυτόχρονα γερά ζώα, ιδιαίτερα τα σκληροτράχηλα, σταθερά και ευφυή μουλάρια.

Οι Βλάχοι κιρατζήδες με τ'αγώγια τους βοήθησαν ακόμα και μέχρι τις ημέρες μας στο αλβανικό μέτωπο. Τα καραβάνια των Βλάχων (μουλάρια, άλογα, κιρατζήδες) διέσχιζαν όλους τους δρόμους του ηπειρωτικού ελληνικού χώρου, της Βαλκανικής, της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, της Μ. Ασίας, Μ. Ανατολής κ.α., μεταφέροντας εμπορεύματα, διαδίδοντας έμμεσα τον ελληνικό πολιτισμό και ταυτόχρονα φιλτράροντας τον σύγχρονο πολιτισμό των χωρών που επισκέπτονταν.

Στα βλαχοχώρια μ'έντονο κιρατζιλίκι, βιοτεχνία κι εμπόριο έβρισκε κανείς αρχοντόσπιτα με βιβλιοθήκες, εμπλουτισμένες με βιβλία κλασικής παιδείας κι ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, για τα οποία έγραψαν με θαυμασμό ξένοι περιηγητές, που τα επισκέφθηκαν και όπου φιλοξενήθηκαν, ενώ μπορούσαν και να ενημερώνονται για την ισοτιμία των κυριότερων ευρωπαϊκών νομισμάτων. Κι όλος αυτός ο πλούτος, υλικός και πνευματικός, μεταφέρθηκε από τους ακαταπόνητους και ακατάβλητους στρατοκόπους, τους αγωγιάτες.

Οι καρβανάροι (κιρατζήδες) έγιναν το δυνατό νεύρο της Ρωμιοσύνης και η αρτηρία-της, όπου το κιρατζηλίκι-σε ρόλο συγκοινωνούντων αγγείων-επέτρεπε να κυκλοφορούν αγαθά και ιδέες και να μεταγγίζονται από την καθ'ημάς Ανατολή στην καρδιά της Ευρώπης και αντίστροφα.

Ο καθηγητής στο τέλος πρότεινε-έστω και σε χρόνους οικονομικής δυσπραγίας να στηθεί σε βλαχοχώρι σύμπλεγμα του ανώνυμου αγωγιάτη με την ορεινή μούλα σ'ένδειξη αναγνώρισης κι ευγνωμοσύνης για την πολύτιμη κάποτε προσφορά-τους, όπως ο αείμνηστος Ευάγγελος Αβέρωφ, που στην αυλή της Πινακοθήκης στο Μέτσοβο έστησε το άγαλμα του ανώνυμου βοσκού και του ανώνυμου ξυλοκόπου.