ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ - ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΠΟΡ

Του Νίκου Τσιαμούρα

Kάθε φορά που αντικρίζεις  το μυθικό βουνό, νοιώθεις όλο και πιο έντονα το βάρος της ιστορίας, της μεγαλοπρέπειας  και της φυσικής ομορφιάς αυτού του τόπου.

Ο Μύτικας και το Στεφάνι, το Μάτι του Διόνυσου και τα Καζάνια , o Προφήτης Ηλίας και το Σκολιό , ο Άγιος Αντώνιος  με τον Καλόγερο .

Ο Δίας κατοικούσε στην ψηλότερη κορφή , έχοντας στο πλευρό του τη Θέμιδα (σύμβουλο ) ,τον Γανυμήδη (οινοχόο), τον Ερμή (αγγελιοφόρο) , την Ήρα και την Ίριδα .

Ο Όλυμπος στην Ιλιάδα ονομάζεται μέγας  μακρύς, αιγλήεις  (δηλ. λαμπρός), πολύδενδρος .

Φύγαμε από την Ελιά στις 7 το πρωί  της, Κυριακής   10  ορειβάτες φίλοι και μέλη του Συλλόγου .

Ο Όλυμπος είναι σχετικά μικρός σε έκταση και σχεδόν στρογγυλός όγκος .

200.000.000 χρόνια πριν,  το μεγαλύτερο τμήμα της Ελλάδος  -και της Μεσογείου – βρισκόταν στον πυθμένα μιας ρηχής θάλασσας .

Τα διάφορα γεωλογικά γεγονότα που ακολούθησαν, προκάλεσαν την ανάδυση όλης της περιοχής και τον βυθό της θάλασσας .

Η φύση και η διάταξη των πετρωμάτων σε συνδυασμό με το κλίμα ευνοούν την εμφάνιση πολλών πηγών,  μικρών εποχιακών λιμνών και χειμάρρων και ενός μικρού ποταμού ,του Ενιπέα .

Πριν από 1.000.000 χρόνια οι παγετώνες κάλυψαν τον Όλυμπο  και δημιούργησαν τα πλατώματα και τα κοιλώματα του βουνού. Η επίδραση της βροχής και του ανέμου σε συνδυασμό με τις συχνά βίαιες δυνάμεις της φύσης  σμίλευσαν  τη σημερινή μορφή του που υψώνεται σαν γιγάντιος πύργος στην Βόρεια Θεσσαλία .

Οι δώδεκα θεοί κατοικούν στα φαράγγια, τις πτυχές του Ολύμπου όπως τα αποκαλεί ο Όμηρος .

Το Πάνθεον ( ο σημερινός Μύτικας ) είναι το σημείο συνάντηση τους, θέατρο των θυελλωδών συζητήσεων τους.

Ο θρόνος του Δία ( το σημερινό  Στεφάνι ),φιλοξενεί αποκλειστικά τον αρχηγό των θεών, τον Δία .

Από κει εξαπολύει τους κεραυνούς του δείχνοντας έτσι την ΄΄θεϊκήν  του μήνιν  ΄΄ .

Στους πρόποδες 5 χιλιόμετρα από την θάλασσα βρίσκεται το Δίον , ιερή πόλη των Μακεδόνων αφιερωμένη  στο Δία και στους δώδεκα θεούς.

Η Πίμπλεια και τα Λείβηθρα , άλλες δυο αρχαίες πόλεις στην περιοχή του Ολύμπου, σχετίζονται με τον μύθο του Ορφέα και τα ορφικά μυστήρια .

Η ιστορία στάθηκε πολυτάραχη στον Όλυμπο .

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας το βουνό υπήρξε κρησφύγετο και ορμητήριο διάσημων κλεφτών και αρματολών .

To 1878 έγινε η μεγάλη Επανάσταση του Ολύμπου, 3 Μαρτίου υψώθηκε   η Ελληνική σημαία στο Λιτόχωρο .

Στα νεώτερα χρόνια , μετά το 1900 , έδρασαν εδώ ληστές . Κατά την εισβολή των Γερμανών το 1941 ο ελληνικός στρατός μαζί με μονάδες Νεοζηλανδών και Αυστραλών έδωσαν σημαντικές μάχες .

Αμέσως μετά φώλιασε εδώ η Εθνική Αντίσταση . Στην γυμνή από δένδρα αλπική ζώνη υπάρχουν περισσότερα από 150 είδη φυτών .

Έχουν καταγραφεί 32 είδη θηλαστικών , ζαρκάδια , αγριοκάτσικα ,αγριογούρουνα , κουνάβια ,σκίουροι , νυφίτσες , αγριόγατες ενώ λιγοστοί λύκοι εμφανίζονται κατά καιρούς .

Οι λαγοί και οι αλεπούδες καλύπτουν όλες τις υψομετρικές ζώνες .

Από τα πουλιά ξεχωρίζουν μερικά είδη αρπακτικών  γυπαετός, σταυραετός , χρυσαετός και ο πετρίτης .

Ο μαυρογύπας έπαψε να φωλιάζει εδώ και μερικά χρόνια . Υπάρχουν 7 είδη δρυοκολαπτών.

Μεγάλη ποικιλία εντόμων, κυρίως πεταλούδες, για τις οποίες ο Όλυμπος φημίζεται .

Στην αρχαιότητα υπήρχαν λιοντάρια (Παυσανίας ) ενώ τουλάχιστον μέχρι τον 16Ο αιώνα υπήρχαν αρκούδες  ( Βίος Αγίου Διονυσίου του Νεώτερου ) .

Φθάσαμε στη θέση   ΄΄ Γκορτσιά ΄΄ σε υψόμετρο 1050  μέτρα .

Προετοιμασία.........με τον σάκο στον ώμο  και τα απαραίτητα  η ανάβαση αρχίζει ,προμηνύεται σκληρή και πολύωρη .

Είναι  εννιά  η ώρα..

Mιά  πυκνή βλάστηση από δένδρα μας υποδέχεται,  πρροχωράμε,  το μονοπάτι ανηφορικό (αλλά δροσιστικό)  η πορεία δύσκολη

Αφήνεις τις αισθήσεις σου  χαλαρές να ρουφήξουν  τα  δώρα του βουνού και  απολαμβάνεις  τις μαγευτικές εικόνες που ξεδιπλώνονται μπροστά  σου.

Ανηφορίζουμε  το μονοπάτι με Β.Δ. κατεύθυνση που μας  οδηγεί μετά από 1 ώρα  στην τοποθεσία ΄΄Μπάρμπα ΄΄ (1450 μ .) .

Το τραγούδι του σπίνου μας ακολουθεί , πριν από λίγο πέταξε δίπλα μας τρομαγμένος από τον δικό μας θόρυβο .

Από την τοποθεσία ΄΄Μπάρμπα ΄΄  συνεχίζουμε δυτικά ανάμεσα από δάση οξιάς και πεύκου  προς το ΄΄Στραγγό ΄΄ (1900 μ. ) το τραγούδι του κούκου μας συνοδεύει .

Λίγο πριν τον      ΄΄Στραγγό ΄΄  υπάρχει αριστερά διακλάδωση που σε 10 ΄ σε οδηγεί στην σπηλιά όπου έζησε τα καλοκαίρια  ο ζωγράφος του Ολύμπου, Βασίλης Ιθακήσιος ( 1879 – 1977 ).

Από εδώ θαυμάζουμε τις χιονισμένες βουνοκορφές και τον ζεστό περήφανο ήλιο που μας συντροφεύει.

Ο Ιθακήσιος αφιέρωσε τη ζωή του στον Όλυμπο ζώντας στη σπηλιά  σε μια χαράδρα του Ενιπέα .

Γεννήθηκε το 1879 στο χωριό Ακρωτήρι της Μυτιλήνης. Το πραγματικό του   επώνυμο ήταν Γεωργανάς. Του έδωσαν  το όνομα του παππού του Βασίλη Γεωργανά που ζούσε στην Ιθάκη.

Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου. Έζησε στην Σμύρνη, ( συνολικά 22 χρόνια ) την Αμβέρσα και τη Αγγλία.

Το 1922 μετά την καταστροφή τη Σμύρνης, στην προκυμαία ανάμεσα στους άλλους πρόσφυγες περίμενε να φύγει για την Ελλάδα και ο 42χρονος ζωγράφος Ιθακήσιος.

Στα ερείπια της Σμύρνης που καιγόταν άφηνε ένα μεγάλο αριθμό  3000 χιλιάδων πινάκων.

Το 1928 θα ανεβεί με τον Κάκαλο στον  Όλυμπο φθάνοντας στη σπηλιά που θα ονομάσει ΄΄ άσυλο των Μουσών΄΄.

Θα περάσει πολλά  Καλοκαίρια, από το 1928  έως το 1940, ζωγραφίζοντας πάνω από 500 πίνακες με διαφορετικές όψεις του Ολύμπου. Ήθελε να ζήσει κοντά στη φύση ,  να τη χαρεί, να τη ζωγραφίσει.....

Το 1977  έγκλειστος στο γηροκομείο,  σε βαθιά γηρατειά έτοιμος για το μεγάλο ταξίδι, αναζητούσε τον Όλυμπο.

Εκείνο το βράδυ, σηκώθηκε, ντύθηκε τα ορειβατικά του και προσπάθησε να φύγει μόνος του για το βουνό.......

Δρασκελίζοντας το παράθυρο έπεσε και χτύπησε θανάσιμα. Το πνεύμα του λένε πέταξε ελεύθερο για πάντα στο αγαπημένο του βουνό...! Ο  αέρας  φαίνεται  να  αλλάζει,  γίνεται κρυστάλλινος,  βουνίσιος,  γεμίζει μυρωδιές

Τώρα τοπίο μαγικό, χλόη ντυμένη με λογής –λογής αγριολούλουδα , άσπρα , κίτρινα, λιλά.

Συνεχίζουμε την πορεία μας τώρα κατάβαση σε μια διαδρομή  που ο Σύλλογος ορειβατεί για πρώτη φορά.

Μένεις βουβός έκθαμβος από την μεγαλοπρέπεια και τη φυσική ομορφιά του τοπίου. Μας οδηγούν τα κόκκινα σημάδια σε ένα μονοπάτι ξεχασμένο ακόμη και από τους φίλους ορειβάτες. Δύσκολη η ονομασία του μονοπατιού ΄΄ Γομαροστάλι΄΄ από τα γομάρια ( μουλάρια) που μετέφεραν εκείνα τα χρόνια την ξυλεία από τα δάση του Ολύμπου.

Το μονοπάτι συνεχίζει δροσιστικό κατηφορικό ανέμελο με ήχους γνώριμους, μόλις μας προσπέρασαν 3 πανέμορφα αγριοκάτσικα

Φέτος τον Ιούλιο του 2013 θα γιορτασθούν τα 100 χρόνια ανάβασης στην κορυφή του Ολύμπου. .( Πανελλήνια  Ορειβατική Συνάντηση ) .

Τότε που ο Χρήστος Κάκαλος ( από το Λιτόχωρο ) ο πρώτος άνθρωπος που ανέβηκε στο Μύτικα  στις 2 Αυγούστου του 1913 μαζί με δυο Ελβετούς .

Από τα πιο δασωμένα βουνά ο Όλυμπος και αυτό  εύκολα  το αντιλαμβάνεσαι όταν αρχίσεις να περιπλανιέσαι στις σκιερές κατάφυτες πλαγιές του .

Πρώτοι κάτοικοι της περιοχής θεωρούνται οι Πελασγοί οι Αίμονες και οι Λέλεγες . Αργότερα μετά  το 2200 π.Χ. εμφανίστηκαν στη Θεσσαλία και γύρω από τον Όλυμπο τα πρώτα  ελληνικά ( ή κατ΄ άλλους  πρωτοελληνικά ) αιολόφωνα φύλα .Μινύες ,Φλεγύες ,Περραιβοί ,ΛαπίΘες και Μαγνήτες, ενώ στην Β.-ΒΑ πλευρά του Ολύμπου  τη μακεδονική ,το θρακικό φύλο Πίερες .

Στους αιώνες που ακολούθησαν διάφοροι στρατοί ελληνικοί και ξένοι , χρησιμοποίησαν τις ορεινές αυτές διαβάσεις για να μετακινηθούν .

Όπως Πέρσες , Σπαρτιάτες , ο βασιλιάς της Μακεδονίας  Φίλιππος ο Β΄ και ο Ρωμαίος  Αιμίλιος Παύλος το 168 π.Χ.  που νίκησε τους μακεδόνες στη μάχη της Πύδνας .

Διάφοροι  ΄΄ εφήμεροι ΄΄ επιδρομείς ,μετανάστες και νομάδες , όπως  Γότθοι , Βάνδαλοι , Σλάβοι , Άβαροι , Βούλγαροι ,Φράγκοι κ.α .

Προχωράμε αργά εδώ και 5 ώρες οδοιπορούμε  η κούραση στο κατακόρυφο , συνεχίζουμε με πορεία τη θέση Πριόνια.

Η κατάβαση συνεχίζεται,  τώρα  μπλε σημάδια σε ένα δύσκολο κατηφορικό μονοπάτι σε μια φύση καταπράσινη από λογής – λογής δένδρα και φυτά.

3 η ώρα το μεσημέρι φθάσαμε στα Πριόνια κουρασμένοι και  ιδρωμένοι αλλά με την ικανοποίηση στα πρόσωπα μας που για μια άλλη φορά ο Σύλλογος ορειβάτησε σε μια δύσκολη ορειβατική διάσχιση και τα κατάφερε.

Συγχαρητήρια σε όλους.

Το απόγευμα στην πλατεία Λιτοχώρου μια παγωμένη μπύρα είναι για τη στιγμή βάλσαμο.

Επιστρέφοντας στην Βέροια  θα παραμείνει στο μυαλό μας και στη σκέψη μας ,

το  έντονο ανάγλυφο του, το απρόσιτο των υψηλών κορφών του και η μοναδική χλωρίδα και πανίδα  που δημιουργούν ένα τοπίο σπάνιας ομορφιάς  που σε προκαλεί δέος .

Ο Όλυμπος ανήκει σε όλους τους ΄Έλληνες,  σε όλους τους Ευρωπαίους,  σε όλους τους κατοίκους της γης .

Υ. Γ. Καλωσορίζουμε την  επιστροφή της Δήμητρας στην συντροφιά  μας.

22- 23 Ιουνίου 2013 Γκιώνα

Για τον Σύλλογο Χιονοδρόμων Ορειβατών Βέροιας

Τσιαμούρας Νικόλαος  .